روستاي فيشان

روستای فیشان روستایی است در نزدیکی شهر قزوین . فیشان یکی از روستاهای شهر الموت است . از قزوین تا الموت حدود ۷۰ کیلو متر راه است در طول این راه جاهای دیدنی نیز وجود دارد.الموت :
این واژه را در بشتر کتب تواریخ ومعجمات بدون اعراب ذکرکرده اند اما صاحب برهان قاطع الموت را بفتح اول وثانی بروزن جبروت ثبت کرده وگوید نام قلعه ای است مشهور که مابین قزوین وگیلان واقع است وآنرا بسبب ارتفاعی که دارد (اله آموت ) گفتندی ، یعنی عقاب آشیان زیرا اله بمعنی عقاب وآموت بمعنی آشیان باشد .
صاحب کتاب حبیب السیر وحمداله مستوفی سال صعود حسن صباح را به دژ الموت سال ۴۸۳نوشته اند وصاحب کتاب روضته الصفا سال ۴۹۵ ذکرکرده اند برخی از دانشمندان معاصر( اله آموت ) را ( آله آموت ) با دو الف ممدود میخوانند وهریک از الف های ممدود را عدد ۲ حساب می کنند وبا این حساب سال صعود حسن را ۴۸۵ میدانند ولی بیشتر مورخین سال ۴۸۳ را درست تر دانسته اند وازاینکه با حروف الموت مطابق در آمده است آنرا از نوادر اتفاقات بشمار آورده اند.
حدود الموت : ازطرف شمال محدود است به دهستانهای دوهزار وسه هزار تنکابن واز مشرق به قله البرز وطالقان واز جنوب به دهستانهای طالقان واز مغرب به دهستان رودبار .
مردم الموت عموماً مردمانی قانع وزحمتکش وبافرهنگ هستند وباپیشنه تاریخی وفرهنگی که دارند در طول عمر الموت در جهت عمران وآبادانی منطقه وکشور قدم های موثری برداشته اند .
آموزشگاههاومکاتیب الموت :
درالموت تعداد پنج دبستان در سال ۱۳۳۱شمسی وجودداشت که یکی از آنها دوکلاسی وسه دبستان چهارکلاسی ویک دبستان پنج کلاسی ودرحدود ده باب هم مکتب قدیم بوده است که به تربیت وباسوادکردن کودکان این دهستان اشتغال داشته اند ودرسال ۱۳۳۵ خورشیدی در دهستان الموت آموزشگاههای ذیل دایر بوده است .
دبستان فروغی درصائین کلایه ، سینا درگرمارود ، ثابت در گازرخان ، همت درکوچنان ، امید در بوکان ، مهر درآفتابدر ،
صفوی دریرک ، ابن یمین در آتان ، وغزالی در زوارک .
جمعیت الموت : جمعیت الموت بنا بر صورت اداره آمار وثبت حوال که در حدود سال ۱۳۲۰ و۱۳۲۱شمسی احصاء گردیده است نزدیک به سیزده هزار نفر میشود واز نظر تقسیمات کشوری بنام دهستان الموت خوانده شده وکلیه دهستان الموت درحال حاضر به چهار ناحیه تقسیم شده است بدین قرار :
۱- آتان ناحیه ( یا آلوبن یاالموت بن ).
۲- ناحیه اندج رود
۳- ناحیه بالارودبار
۴- فیشان ناحیه .
و اما فیشان ناحیه : شامل آزارود ، آمشک ، آفتابدر، آوه ، باغ کلایه ، پیچاکوه ، ترکان ، تنوره ، جولادک ، جوتان، دینه کوه ، دزدک سر ، دهک ، ‌ زرشک ، زرده جین ، سرخه کوله ، شورستان بالا ، شورستان پائین ، شیرکوه فیشان، فارس آباد ، لجنی ، محمدآباد ، میانان ، یرک .
حدود روستای فیشان : ازشمال به روستا ی دهک وسرخه کوله وازشرق به روستای آوه وکوهای طالقان واز جنوب به روستای جوتان ویرک وکوههای آن واز غرب به روستای آفتابدرو ترکان وجولادک .
جمعیت فیشان را در سال ۱۳۲۰ طبق آمار موجود آن سالها ۲۷۲ نفر ذکرکرده اند درقالب بیش ازهفتاد خانوار ودرحال حاضر جمعیت بیش از هشتصد شصت وهفت نفرو درقالب بیش از دویست هفتاد خانوار می باشد .
منبع : کتاب مینودر یا باب الجنه قزوین .
گردآورنده : داودبابائی فیشانی