شهر فرح‌آباد

فرح‌آباد شهری در استان مازندران است که در شمال شهر ساری قرار دارد و مرکز بخش رودپی شمالی در شهرستان ساری می‌باشد. فرح‌آباد در دهستان فرح‌آباد شمالی قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت فرح‌آباد ۲۰۲۷ نفر (۵۷۰خانوار) بوده‌است. فرح‌آباد امروزه شهری در مصب رودخانه تجن در کنار ساحل دریای مازندران است.امروزه از آثار دوران صفوی یک مسجد، حمام، بخشهایی از بازار و ستونهایی از یک پل باقی مانده‌است. همچنین دو برج دیده‌بانی هشت گوشه از دوره قاجار (سال ۱۸۵۶ میلادی) در بخش غربی رودخانه ساخته شده‌است.مجموعه تاریخی فرح‌آباد مجموعه‌ای از بناهای تاریخی مربوط به بقایای شهر قدیمی فرح‌آباد است که در کنار راه ساری-فرح‌آباد داخل فرح آباد قرار دارد. این ابنیه در زمان شاه عباس صفوی بنا شده و در آن زمان بندری پر رونق محسوب می‌شده است. در دوران صفوی به دلیل رونق فراوان به آنجا دارالسرور و دارالسلطنه گفته می‌شد.
این اثر در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۵۵ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.فرح‌آباد بارها مورد هجوم ترکمانان قرارگرفته و این ابنیه حداقل یک بار بطور کامل دچار آتش‌سوزی شده‌است. در سال ۱۶۶۸ میلادی، ۶۰۰۰ کازاک روس با ۴۰ کشتی توپدار، ابتدا شهر رشت را چپاول نمودند و سپس به فرح آباد آمدند. ابتدا به مدت شش روز نقش تجار را بازی کردند و پول طلای فراوان در شهر خرج کردند و پس از آنکه اعتماد مردم شهر را بدست آوردند و در شهر پخش شدند، ناگهان دست به شمشیر برده و هرکس را که سر راه دیدند از دم تیغ گذراندند. حداقل ۵۰۰ نفر را کشتند، خانه‌ها را غارت کردند و با کشتیهای خود از ساحل دور شدند. مهمترین خسارت این حمله، نابودی کامل قصر شاه عباس بوده‌است. اهالی باقی‌مانده فردای آنروز به خیال اینکه کازاکها رفته‌اند به شهر بازگشتند و مشغول جمع‌آوری اثاثیه خود و اجساد کشته‌شدگانشان شدند؛ ولی کازاکها مجدداً حمله کرده و اینبار ۷۰۰ نفر دیگر را کشتند. گنجینه نفیس چینیهای عتیقه و اشیاء مرجانی و ظروف کریستال باقی‌مانده در قصر را سرقت کرده و حوض زیبای یشم طلاکوب آنرا شکستند.امروزه بخش بزرگی از ساحل فرح‌آباد (منطقه تفریحی خزرآباد)، در تسخیر ادارات دولتی گوناگون است. بقایای شهر قدیم به وسعت ۳۰ تا چهل هکتار در منطقه پراکنده‌است که شناسایی دقیق آنها نیاز به عملیات حفاری دارد. از کاخ جهان‌نما یا همان قصر صفوی بقایای ناچیزی در قسمت شمالی مجموعه و غرب رود تجن قرار دارد. از پل آجری نیمه ویران هفت چشمه صفوی، قسمت اعظم تخریب و فقط چند چشمه و ستون باقیست. مسجد فرح آباد در سالهای دهه هفتاد بازسازی کامل شده‌است.