روستای ایرا

روستای ایرا ، از روستاهای بخش بالا لاریجان شهرستان آمل است که در پایین دست آن روستای آب اسک واقع شده است .البته روستای دیگری با همین نام حدودا در ۲۵ کیلومتری غرب رودهن و در مسیر دشت لار واقع شده که گفته می شود بنیان گذاران این روستا از روستای ایرای لاریجان به این منطقه کوچ کرده و این روستا رو با همین نام بنیان کردند روستای ایرای لواسان دو مسیر دارد. مسیر اول از طریق منطقه جاجرود و کنار سد لتیان با عبور از روستاهای چهارباغ، رسنان، علائین به روستای ایرای لواسان می رسد و مسیر دوم از طریق رودهن و با عبور از روستاهای وسگاره ، آردینه و جورد به روستای ایرا می رسد. دارای آب و هوایی کوهستانی و خشک در تابستان و سرد و به شدت برفی در زمستان است. موقعیّت جوّی و آب و هوایی روستای ایرا از جاهای دیدنی مازندران موجب شده تا بیشتر اهالی به صورت خوش نشین و در ماه های گرم سال خصوصاً مرداد و شهریور به روستا آمده و از آب و هوای مطبوع آن لذّت کافی را ببرند. اکثر اهالی بقیه فصل های سال را در شهر آمل ساکن و مشغول به کسب در آمدند و عده کمی هم ساکن در شهرهای دیگرند. رود ها و آبشارهای آن بیشتر فصلی هستنند که از اواخر زمستان تا اواسط بهار پر آب و جاری هستند. امّا چشمه های آن همیشه پر آب و در حال جوششند که آب مناطق سه گانه ایرا یعنی محل، یاح و خارو را تامین می کنند.رودها و آبشارهای روستای ایرا از جاهای دیدنی مازندران بیشتر فصلی می‌باشند که از اواخر زمستان تا اواسط بهار؛ پرآب و جاری هستند. امّا چشمه‌های آن همیشه پرآب و در حال جوشش می‌باشد که آب مناطق سه‌گانه ائرا یعنی محل، یاح و خارو را تأمین می‌کنند. آب شرب مورد نیاز اهالی از چشمه‌های سنگنو (ایرارجه)، نوارجه، یاح و خارو تأمین می‌گردد.تپّه‌ها و ناهمواری‌هاروستای ایرا مازندران ، به پلاک ۲۹ و ۳۰ منابع طبیعی بخش هفت آمل؛ شامل تپه‌ها و کوه‌های زیر استکوه زرین‌جک و گردنه سایه‌خونی در شمال.کوه‌های زردلاش، بندِبُن و دوبِرار در غرب.دره بَر اَفتُو، مرتع راه پشت املاء و کوه‌های هُماسان، املاء، قبله کَمَر و گِلندان در جنوب.دره اسپه‌خاک و قله کوه سنگنو در شرق.یخچال‌های طبیعییخچالی طبیعی در زیر کوه گلندان(گلند) در دل صخره‌های بزرگ، به صورت چاهی به عمق حدود ۱۵ متر قرار دارد که برف و باران‌های زمستان در آن به صورت کریستالهای سفید یخ ذخیره شده و محیط سردی را برای تمامی فصل‌های سال ایجاد می‌کند. در گذشته مردم از یخ‌های آن در مراسم و جشن‌های خود استفاده به عمل می‌آوردند. همچنین در مواردی از آن به عنوان انبار و محل نگهداری و ذخیره‌سازی گوشت و غذاها در طول سال نیز استفاده شده‌است.
پوشش گیاهی منطقه ایرا مازندران گل گاو زبان، نعناع کوهی، پلنگ مشک، خاکشیر، باریجه، مورد، گلپر، آویشن، پونه (پتنیک)سبزی خوراکی:شوال، کرک چک، لواس دم، بادرنجوبه، منّا، میچکا ترب، شِنگ، سیرچه، پیازچه، تَرمگیاهان بوته‌ای:تمشک، گون (حاوی صمغ کتیرا)، توت فرنگی، خرگوشک، کَما، وَلها، چزِّک، گل محمّدی (تَلی گِله)گیاهان چند ساله:آلبالواک، زرشکدرخت‌ها:آلبالو، گیلاس، سیب، گلابی، زرد آلو، آلوطلائی، آغچه نبات، قیصی، هلو، فندق، گردو، ازگل، ولیگ، تبریزی، صنوبر، شاه توت، توت، فِک، کاج (وَرس)، کبوته، اوجا، بامشی فِک، سیب وحشی، گلابی وحشی
منابع : ویکی پدیا , جوکس