روستای اندج

ندج یکى از روستاهاى منطقه الموت, استان قزوین مى باشد که در ۱۷ کیلومترى شهر معلم کلایه، در دل صخره های عظیم و در مختصات طول جغرافیائی ۳۶ درجه و ۲۸ دقیقه و عرض جغرافیائی ۵۰ درجه و ۳۱ دقیقه و در ارتفاع ۱۶۰۰ متر از سطح دریا واقع شده است. بر اساس سرشمای سال ۱۳۸۵ تعداد ۶۱ خانوار و ۱۷۹ نفر در این روستا ساکن هستند. در اثر فعل و انفعالات آتشفشانى کوه هاى رشته کوه البرز و در اثر فرسایش ناشی از باد و باران بر روی صخره های آسمان سای, منظره‏اى در یکى از خوش آب و هواترین نقاط ایران ایجاد شده که بیشتر به نظر خواب و خیال مى آید. نام این روستا ریشه در موقعیت منحصر به فرد آن دارد که به دلیل محصور بودن در بین صخره های عظیم و رودخانه های خروشان و چشمه های متعدد جوشان “اندج” نامیده شده اسست. “آنا دژ” یا دژ آناهیتا (ایزد بانوی آبها) به مرور زمان به “آندژ” و بعد از تسلط اعراب بر ایران به “اندج” تغییر فرم داده است. دو رودخانه خروشان در این روستا وجود دارد یکی در شرق و چسبیده به روستا به نام “محله رودخانه” و دیگری در غرب روستا به نام “کلا رودخانه” (بر گرفته از مزرعه ای به نام کلا در امتداد حاشیه غربی این رود) که این دو رود در جنوب روستا به هم وصل شده و “اندج رود” را می سازند. اندج به لحاظ قابليت هاي زيست محيطي، وجود غارهاي طبيعي و بافت كوه هاي آن هميشه براي سكونت انسان مناسب بوده است. وجود رودخانه و چشمه هاي فراوان در اين منطقه سبب آبادي روستا، ايجاد مزارع و باغات ميوه شده است و در مسير رودخانه نيز روستاهاي زيادي را به وجود آورده كه حتي بقايايي از اين روستاها يافت شده است كه تاريخ آن به دوره پيش از اسلام باز مي گردد و خانه هاي آن با سنگ هاي كوچك و بزرگ اطراف رودخانه ساخته شده است. در طول دره اندج و در مسير رودخانه، چند غار طبيعي ديده مي شود كه از نظر موقعيت جغرافيايي و شرايط زيست محيطي به نظر مي رسد در گذشته محل سكونت انسان بوده است.اندج رود در گذر تاریخ
قلعه چال
قلعه چال در جنوب شرقي روستاي اندج، بر روي يک کوه تک افتاده، قرار دارد. بخشهاي جنوبي و غربي اين قلعه را دره هاي ژرف در بر گرفته اند و تنها راه دسترسي به آن از سوي شرق است. در کف دره شرقي آن، بين اين دو کوه و چند کوه ديگر، محوطه وسيعي وجود دارد که سراسر گورستان است. در اين محوطه، سفالينه هاي لعاب دار برجاي مانده از سده هاي پنجم تا هفتم ه.ق کشف شده است.در اين قلعه ، آثار اندکي از يک برج نگهباني با سنگهاي لاشه و ملاط ساروج، ديده مي شود. سطح قلعه به صورت شيبدار از شمال به جنوب کشيده شده و در جنوب آن يک آب انبار به صورت شرقي غربي در دل سنگ ايجاد شده است. وسعت قلعه در حدود ۷۰۵۰ مترمربع است. به نظر ميرسداين قلعه ، جايگاهي براي نگهباني بوده و گورهاي موجود در دره هاي شرقي و شمال شرقي آن ، مربوط به همان افرادي است که آثارشان را ميتوان در سطح قلعه ديد.
دولوكاندر جنوب روستای اندج و در دل صخره سنگی دواطاق تراشيده شده دیده می شود که سالیانه تعداد بیشماری از علاقه مندان فرهنگ و هنر این سرزمین را به سوی خود می کشاند. در زبان محلی “لوکا” به معنی سوراخ بوده و نام این دژ زیبا دولوکان به معنی “دو سوراخ” می باشد. اين اثر ارزشمند به همراه سایر غارهای طبيعي دژ گونه، جزئي از سازه معماري دفاعي دژها را تشكيل داده و منظرگاه و چشم انداز آنان بخشي از ميراث طبيعي با ارزش منطقه به شمار مي آيد. از آنجا که نخستين ورودگاه حسن صباح به الموت دره اندج بوده, شايد كه زيستگاه پنهاني وي دولوکان و یا سایر غارهای طبیعی واقع در اطراف این روستا بوده است که تعداد آنها متجاوز از ۱۵ غار است. مسئول گروه كاوش‌هاي دره اندج رود الموت قزوين, دکتر آتوسا مومنی, در گزارش خود بیان داشته که: در كاوش‌هاي اين دره آثار منحصر بفردي مربوط به دوران پيش از تاريخ و اسلام بدست آمده‌است. وی آثاربدست آمده را مربوط به قرن چهارم و پنجم دانست و افزود: چهار قلعه مورد مطالعه و ‪۱۸ اتاقك نگهباني شبيه ومرتبط با قلعه ‌اصلي اسماعيليه‌ است كه از آثار سلجوقيان است.گورستان تاریخی
‪۲۰گورستان در کاوش های این دره شناسایی شده که اين گورستان‌ها داري گورهايي باساختار منحصر بفرد هستند كه‌از شمال به جنوب مربوط به دوران‌هاي مختلف تاريخي گسترده شده‌اند. گورها شامل سنگ لحد مشخص وطاقچه‌هايي در درون آن هستند كه ظروف مربوطه به ‌گنج شكسته ‌شده و از بين رفته ‌است، اين ظروف بنا به اعتقاد پيشينيان براي استفاده مرده‌ها در دنياي آخرت بر روي طاقچه‌ها قرارداده شده ‌است. يكي ديگر از گورستان‌هاي كشف شده مربوط به نظاميان دوره سلجوقي است كه با خاكبرداري از رودخانه كنار آن استخوان، سرنيزه، دستبند و سپر نظاميان بدست آمده‌است.
مزرعه کاسیگر
کاسیگر نام مزرعه ای شیبدار در غرب روستا است که كوره‌هاي سفالگري كشف شده در اين تپه حاكي از توليد ظروف سفالي براي كل منطقه در دوران سلجوقيان بوده است.
زبان, آیین و فرهنگزبان مردم این روستا گویشی است بر گرفته از گویش های “مازنی” و ” گیلکی” که دلیل آن قرن ها مبادلات تجاری با سرزمین های آن سوی البرز می باشد. البته تمام ساکنین به زبان فارسی تسلط کامل داشته و امروزه جوانتر ها, بخصوص مهاجرین به زبان رسمی فارسی تکلم می کنند. تمامی ساکنین روستا مسلمان بوده و شیعه دوازده امامی می باشند.
پوشاک زنان و دختران روستا تحت تأثير محيط طبيعي، آب و هوا و شيوه كار عبارت است از بلوز شلوار و دامن به همراه روسری که بنابر ذوق و روح زيباپسند خود در رنگهای متفاوتی دیده می شوند. مردان نیز کم و بیش از پوشش رسمی رایج در کشور تبعیت می کنند. زنان و مردان روستا از دیرﺑاز ﺑا هنر و صنایع دستی آشنا ﺑوده اند که از جمله آن می توان ﺑه گلیم ﺑافی, حصیر بافی و .. اشاره کرد که امروزه تحت تاثیر مدرنیته در کمتر خانه ای میتوان از دار گلیم بافی سراغ گرفت.
کار و پیشه
اکثر اهالی روستا به کارهایی همچون کشاورزی ، باغداری ، دامداری و پرورش زنبور و ماهی عسل مبادرت می ورزند. عمده ترین فراورده زراعی روستا لوبیا چیتی است که از کیفیت فوق العاده ای برخوردار است. در گذشته کشت برنج نیز مرسوم بود که با توجه به توسعه باغداری و تغییرات جوی امروزه کمتر به آن می پردازند. گندم, جو و … نیز به منظور تغذیه دام و طیور کشت می شود ولی میزان کشت آن نسبت به گذشته که اهالی مجبور به تامین آرد خود بودند به شدت کاهش یافته است. نان روستا توسط خانم ها در تنور های سنتی که در هر خانه ای میتوان یافت پخته می شود که هنگام پخت نان در منازل بوی نان تازه تا چند محله آن طرفتر به مشام میرسید. كشت يونجه در روستا نیز بسيار متداول است و تنها علوفه اي است كه بطور فراوان براي تغذيه دام مصرف مي شود. درامد باغبانی روستا نیز عمدتا محدود به گیلاس و گردو است ولی سیب, گلابی, زردآلو, انگور, گوجه سبز و آلبالو و همچنین کیوی, خرمالو و انجیر هم به چشم می خورد. اهالی روستا با نگهداری گاو و گوسفند نیاز خود به لبنیات را نیز براورده می سازند. اخیرا یک کارخانه تولیدی مواد غذایی و دو مزرعه پرورش ماهی قزل آلا پویایی تازه ای به کسب و کار در روستا داده است.سایر امکانات روستا
آب این روستا که بسیار شیرین و گوارا است از چشمه ای واقع در غرب روستا و در مزرعه کاسیگر تامین میشود . و همچنین می توان ﺑه وجود مدرسه ابتدایی، کتابخانه, پوشش تلفن بی سیم، مسجد امام علی (که اخیرا با همت اهالی و خیرین بازسازی شده)، مقبره امام زاده محمود (با شجره نامه معتبر), نعمت ﺑرق و جاده آسفالت و زمین فوتبال خاکی اشاره کرد. دستیابی به روستا از مسیر اصلی آن که جاده ای است در امتداد اندج رود و با گذر از روستاهای صایین کلایه, ملاکلایه و کندانسر امکان پذیر است. و همچنین یک جاده خاکی منشعب از راه اصلی اهالی روستاهای کوچنان و دک که از دل صخره های بزکش می گذرد دستیابی به اندج را برای همسایگان شمالی ممکن ساخته است.