شهر مهاجران همدان (ماران )

مُهاجران ( ماران ) یکی از شهرهای استان همدان و در سمت شرقی بخش لالجین از توابع شهر بهار واقع شده است. این شهر پیش‌تر جزو دهستان حاجی‌لوی کبودرآهنگ بود. در این شهر ۱۶۹۸ خانوار با جمعیتی بالغ بر ۷۷۵۸ تن ساکنند. از این تعداد ۳۹۷۹ تن را مردان و ۳۷۷۹ تن را زنان تشکیل می‌دهند. مسجد جامع، تپه و پل مهاجران معروف به پل خانم از آثار تاریخی این شهر به‌شمار می‌رود.
مشاهیر
شیخ محمود زنجانی (متین) یکی از علمای بزرگ که در سال ۱۳۰۱ پس از کسب علم از محضر علمای نجف وارد مهاجران شد و سی‌سال مردم این منطقه از وجود وی بهره بردند.او در سال ۱۳۳۲ فوت نمود. پیکر ایشان در جوار مرقد فاطمه معصومه در قم مدفون است. شیخ محمدباقر بن العالم الجلیل آیت‌اللَّه آقا شیخ على زاهد مهاجرانى از علماء اعلام معاصر است . ملیت : ایرانی – قرن : ۱۴ منبع : گنجینه دانشمندان (جلد هفتم) شیخ محمدباقر بن العالم الجلیل آیت‌اللَّه آقا شیخ على زاهد مهاجرانى از علماء اعلام معاصر است در شهر همدان. وى در سال ۱۳۲۵ قمرى در مهاجران متولد شده و از هفت سالگى مقدمات را در همان قریه در حضور علماء محل فراگرفته بعدا به همدان حركت كرده قریب پنج سال در همدان از حوزه اساتید استفاده نموده و شنیدند كه آیت‌اللَّه حایرى طاب ثراه در قم تأسیس حوزه نموده‌اند در اواخر سال ۱۳۴۰ قمرى مشرف به بلده طیبه قم شد و در حضور اساتید عظام جهت تكمیل سطوح حاضر و از حضور آیت‌اللَّه آقا شیخ ابوالقاسم قمى استفاده نمودند. سپس در سال ۱۳۴۷ به بحث آیت‌اللَّه حایرى حاضر شدند و در سال ۱۳۴۹ قمرى در محضر آیت‌اللَّه العظمى حجت قدس سره حاضر شده فقها و اصولا استفاده نمود. پس از آن در حوزه تدریس آیت‌اللَّه العظمى بروجردى شركت نمودند. معظم‌له هم اكنون در قیدحیات نبوده ودر سال ۱۳۶۵ فوت کرده اند.
اجازات ایشان عبارتند از: اجازه اجتهاد از آیت‌اللَّه العظمى حجت، آیت‌اللَّه حایرى، آیت‌اللَّه صدر، آیت‌اللَّه سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌اللَّه حكیم طاب ثراهم مىباشند. نوشتجات و تألیفات این دانشمند به قرار ذیل است: ۱- تقریرات دوره كامل اصول آیت‌اللَّه حجت ۲- درس بیع ۳- رساله در صلوت ۴- رساله‌اى در صوم ۵- صلوت جمعه ۶- قاعده لاضرر و لباس مشكوك ۷- درایه كه قریب به انتشار است. فرزند ایشان ایت الله جعفر زاهد مهاجرانی هم اکنون در قید حیات بوده و شاگردانی نیز داشته اند. وی از شاگردان ایت الله خمینی نیز بوده واز ایشان ودیگر علما اجازه ی اجتهاد دارند.
 
معرفی یکی ازمشاهیر مهاجران به نقل ازتاریخ مفصل همدان:نوشته ایت الله صابری همدانی جلد دوم صفحه۴۰۱ :آیت الله شیخ عباس مهاجرانی (اسماعیلی) متولد۱۲۷۸ در مهاجران متوفی۱۳۵۳ شمسی مدفون درشهر مقدس قم.(شیخ عباس مهاجرانی ابن مولاقلی از فضلای قرن ۱۴ هجری است پدرشان از زهاد واتقیاء عصر بود و علمای محتاط صیغه ی طلاق را نزد ایشان می خواندند. ابتداء امر در قریه مهاجران نزد عالم جلیل و محقق آقا شیخ علی مهاجرانی مشروطه خواه به کسب دانش پرداخت. سپس به قم رفت و در حوزه درس بنیانگذار حوزه علمیه قم حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی شرکت و از آن فقیه بزرگ استفاده کرد و در بعض موارد بر کتاب «دورالاصول» استادش تعلیقه و حاشیه دارد. و صاحب ترجمه غیر از خطیب کامل و نویسنده فاضل دکتر عباس مهاجرانی ابن شیخ حسین معاصر است که دراین کتاب ترجمه اش بیاید).ایت الله شیخ عباس مهاجرانی سالهای متمادی تاسال۱۳۵۳ که مرحوم شدند امام جماعت مسجد جامع مهاجران بودند. علاوه بر مهاجران اهالی محترم روستاهای اطراف مثل رایکان علیا، رایکان سفلی، ماهروار، کوریجان و کوشک اباد. مخصوصا مردم شریف قرخلر از وجود بابرکتش استفاده می کردند. رحمت الله علیه.
آثار باستانی
پل قدیمی مهاجران (خانم کورپوسی)
فراورده‌های کشاورزی و باغی
مهم‌ترین فراورده‌های کشاورزی و باغی مهاجران عبارتند از: جو، خربزه، خیار، سیب زمینی، پیاز، گوجه‌فرنگی، هندوانه، هویج، یونجه، اسپرس، باقلا، ذرت علوفه‌ای و خوشه‌ای، سبزیجات، شبدر و گندم می باشد.
آثار و اماکن تاریخیتپهٔ مهاجرانپل مهاجرانمسجدجامع مهاجرانامامزاده ابراهیم و عقیل دستجردتپهٔ دستجردتپهٔ ریکان سفلیتپهٔ حسین‌آباد