شهر گرمسار

پيشينه تاريخي:
نام گرمسار در زمان اشکانیان خواران بوده است، به علت آنکه گرمسار در کنار کویر قرار گرفته و نسبت به نقاط همجوار خود پست‌تر است، بدین مناسبت نام «خوار» را بدان نهادند. مفهوم این نام در کتاب اوستا خورشید و ماه آورده شده است.
ويژگي هاي جغرافيايي:
شهرستان گرمسار غربی ترین شهرستان استان و دارای وسعتی حدود ۵۱۸۲ کیلومتر مربع می باشد، که از شمال به دماوند، از غرب به ورامین، از شرق به آرادان و از جنوب به کویر مرکزی محدود می شود.
رودخانه حبله‌رود که از رشته کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرد مناطق اطراف گرمسار را سیراب می‌کند. از محصولات اصلی کشاورزی این منطقه، گندم، پنبه، خربزه، انار و انجیر را می‌توان نام برد. و مهمترین رشته صنایع دستی این شهرستان انواع گلیم با نقوش و طرح های بومی می باشد.
از جاذبه های گرمسار می توان به مجموعه تاریخی سیاهکوه واقع در پارک ملی کویر، جاده سنگ فرش، دژ تاریخی استوناوند، خانه تاریخی باقری ها، مجموعه کارخانه و انبار پنبه، کاروانسرای شاه عباسی ایوان کی، منطقه نمونه گردشگری بن کوه و غارهای نمکی اشاره نمود.
شهر گرمسار تا چندي پيش قشلاق ناميده مي شد و هنوز هم افراد مسن و پيران آن را قشلاق تلفظ مي كنند در گذشته خوار شامل ۴ بلوك بوده كه عبارتند از :
۱- بلوك قشلاق ۲- بلوك ريكان ۳- بلوك ياتري ۴- بلوك آرادان
از مشهورترین افراد اهل منطقه گرمسار می توان به محمد علی هبله رودی اولین تدوین گر فرهنگ عامه قرن یازدهم هجری، عبداله خواری از دانشمندان قرن چهارم هجری، اسماعیل خواری از محدثین قرن پنجم هجری،از مفاخر معاصر شادروان نوش آذر اسدی، سرتیپ خلبان جلیل زندی موفق ترین خلبان جنگ ایران و عراق ،پروفسور پرویز کردوانی،دکتر طباطبایی جراح مغز واعصاب چهره ماندگار کشور اشاره نمود.
صنايع دستي و سوغات:
 
صنايع دستي و سوغات اين شهرستان همچون دیگر شهرستانهای استان از رونق و تنوع بسیار زیادی برخوردار است؛از جمله این صنایع می‌توان از قالی بافی، گليم بافی، جاجيم بافی، پارچه بافی، خرجين بافی و سفال گری ، منبت کاری ، معرق کاری نام برد ، گلیم بافی گرمسار توانسته در بازارهای جهانی طرفداران زیادی را به خود اختصاص دهد.
از سوغات این شهرستان می توان از خربزه های شیرین و صاداراتی آن نام برد که در کویر گرمسار کشت می شود و همچنین در بخش ایوانکی که نوع خاصی به نام سوسکی وجود دارد همچنین محصولات لبنی خالص و انار و رب انار که بسیار مورد توجه می باشد.
 

منبع : میراث فرهنگی سمنان