روستای آقابابا

گذري بر تاريخچه آقابابامقدمه:
نظر به اينكه شناخت وآشنايي از گذشته هر فرد جهت هويت يابي يكي از ضروريات است واز آنجائيكه مكان تولد ، زمينه ساز خاطرات دوران كودكي از اهميت خاصي برخوردار است و هيچ فردي نمي تواند بدون احساس تعلق به زادگاه و اصل ونسب و گذشته خويش هويت مثبتي درپنداره ي خود ايجاد كند وچنانچه فاصله گرفتن از گذشته و خاطرات چنان خلائي در زندگي براي فرد ايجاد مي كند كه گاه زمينه رابراي بازگشت به زادگاه يا رفت و آمد هر از چند گاه فراهم مي آورد.تا جائي كه به نظر مي آيد شخص به نوعي دنبال متعلقات فراموش شده خويش مي باشد و مثل معروف:
هر كسي كو دور ماند از اصل خويش باز جويد روزگار وصل خويش
درذهن خطور مي كند اما غرض اين است كه بار ديگر توجهمان را به زادگاه پدري خودمان جلب كرده و به جايي كه به نوعي به آنجا تعلق داشته ايم فكر كنيم مكاني كه جاي جاي آن قدمهاي پدران و مادرانمان را به خود ديده ومقري كه بوي آشنايي برايمان دارد و محدوده اي از دنيا كه بيشترين آرامش روحي را به خاطرتعلقي كه به آنجا داشته ايم برايمان در اولين قدم ورود هديه مي كند. ودر اين راستا بر آن شديم باتهيه بروشوري در خصوص روستايمان (آقابابا)ياد و خاطره افراد و روزگاران را در اذهان زنده كرده آغازگر راهي باشيم كه در آن با اشاره اي گذرا برگذشته و ديرينه زادگاهمان ديار شيرمردان و پهلوان صفتان وسراي شهيدان سرافراز و نيز شناسايي قابليتها ومحدوديتها به خود تلنگري زنيم وبه خود آمده وزمينه هايي جهت حركت و سازندگي فراهم آوريم وبهتر ديديم در اين راه دست ارادت به سويتان بگشائيم تا با دستان پر مهرتان دستمان را بفشاريد ودر جهت آباداني موطن خود ياري گرمان باشيد.
قابليتها و محدوديتها:
از مهترين قابليتها و توانايي هاي بالقوه مي توان به نيروهاي انساني مستعد وفعال در زمينه هاي مختلف علمي،صنعتي،كشاورزي ،هنري،ورزشي وغيره اشاره كرد كه مسلما از مهمترين داشته هاي هر ملتي محسوب مي شوند و كشف و سرمايه گذاري روي اين استعدادها جزو مهمات مسلم است.نيز در كنار اين موضوع وجود شخصيتهاي بزرگ هم از داشته هاي اين روستا مي باشند. گذشته از نيروي انساني بايد به موقعيت استراتژي روستا يعني واقع شدن آن در حاشيه جاده بين المللي اشاره كرد كه سهل الوصول بودن به امكانات شهري را موجب شده است.نيز وجود بعضي آثار و ابنيه هاي تاريخي از قبيل موزه و قهوه خانه سنتي جنب موزه را هم مي توان از سرمايه هاي روستا به شمار آورد.زمين هاي كشاورزي ،آب قنوات، آب وهواي سالم را نيز در كنار قابليتهاي آن مي توان مطرح كرد.با توجه به آمار دانش آموزي و فارغ التحصيلان روستاي آقابابا وروستاهاي تابعه،به نبود مراكز علمي از قبيل دانشگاه يا دانشكده علمي ،دبيرستان پسرانه وهنرستان اشاره كرد كه بعضآ موجبات ترك تحصيل دانش آموزان و فارغ التحصيلان را فراهم مي آورد نيز فقدان ورزشگاه و امكانات ورزشي از محدوديتهاي در اين زمينه است موقوفه بودن زمينهاي آقابابا از محدوديتهاي بارز اين روستا است.كه مانع از ايجاد و توسعه مراكز صنعتي وتوليدي شده است كه تلاش در جهت حل موضوع اوقاف خود به خود زمينه صنعتي شدن اين روستا را با توجه به موقعيت خاص زمينهاي موجود كه قابليت اين امر را دارا مي باشند موجب مي شود چرا كه فقدان آب وفقدان ميزان زمينهاي مناسب زير كشت وتك محصولي بودن موجبات ركود كشاورزي و افزايش بيكاري نيز بيكاري پنهان را در اين روستا فراهم آورده كه به نظر مي رسد با صنعتي شدن مشكل بي كاري نيز تا حد زيادي مرتفع خواهد شد .البته اهتمام به حفر قنوات و چاههاي عميق و نيمه عميق وگسترش كشاورزي وباغداري نيز برنامه ريزي وسازماندهي خاص را نياز دارد كه موجبات خود كفايي را در اين زمينه فراهم خواهد كرد. از قابليتهاي ديگر آثار و ابنيه هاي تاريخي آقابابا(از قبيل موزه وقهوه خانه سنتي جنب موزه )را مي توان نام برد كه در حد واندازه هاي خود مي توان از آنها در جنبه توريستي استفاده كرد.عبور لوله گاز از دو كيلومتري اين روستا نيز اين امكان را فراهم آورده كه از اين سرمايه ملي استفاده شود.اما متاسفانه به دلايلي هنوز امكان پذير نشده است وتلاش دست اندركاران وهمت ملي را مي طلبد.همچنين وجود مراكز درماني از ديگر قابليتهاي روستا مي باشد كه با توجه به موقعيت استراتژي ومر كزيت دهستان وسهل الوصول بودن اين روستا براي اهالي روستاهاي تابعه توسعه خدمات اين مراكز وگسترش فعاليتهاي درماني و راه اندازي داروخانه جهت تامين داروهاي مورد نياز از مهمات بهداشتي روستا مي باشد.نبود كتابخانه،دارالقرآن،كلاسهاي آموزشي از قبيل آموزش كامپيوتر،آموزش مسائل ديني،آموزش رشته هاي هنري،خطاطي،نقاشي وآموزش هنرهاي دستي خاص خواهران از كمبودها روستا در زمينه فرهنگي وهنري مي باشد.با توجه به اينكه وجود رودخانه هاي فصلي نظير قوري چاي ،پرپر چاي از قابليتهاي بالقوه روستا مي باشد از راهكارهاي مناسب در زمينه بهبود وضعيت كشاورزي مي توان به كنترل واستفاده مجدد از سيلابهاي فصلي رود خانه هاي فوق الذكر در قالب آب بندهاي كوچك خاكي اشاره نمود كه مي تواند گامي مفيد در امر كشاورزي باشد.پيگيري وحصول نتيجه در مورد سهميه آب روستا از سد خاكي مرتضي آباد كه از حقوق قانوني اهالي مي باشد از كارهايي است كه بايد مد نظر قرار گيرد.با توجه به وجود نيروي جوان و مستعد در سطح روستا احداث كارگاههاي كوچك صنعتي نظير قاليبافي پرورش قارچ(كه يك نمونه در آقابابا اجرا شده)اجراي طرحهاي پرورش دام وطيور نيز از مواردي مي باشد كه بايد مد نظر قرار گيرد.يكپارچه سازي باغات و يونجه زارها وكشت مكانيزه آنها وتنظيم سيستم آبياري تا از آب موجود بهينه استفاده گردد از راهكارهاي لازم در زمينه كشاورزي روستا مي باشد.همچنين با ايجاد فضاهاي ورزشي مناسب مي توان تا حد زيادي از هرز رفتن نيروي جوان و انحطاط فكري وجسمي آنها جلوگيري كرد.
منابع۱-كتاب مينودر نوشته دكتر محمد علي گلريز
۲كتاب جغرافياي مفصل مسعود كيهان جلد(۲)
۳-فرهنگ قزوين نوشته دكتر دبير ساقي
۴-اطلاعات آماري دفتر نمايندگي آموزش و پرورش
۵-اطلاعات آماري جهاد كشاورزي دهستان
۶-اطلاعات آماري مركز بهداشت آقابابا
۷-اطلاعات اخذ شده از معتمدين و ريش سفيدان روستا
روستاهاي تابعه دهستان آقابابا:
آقابابا.حسين آباد .آرشت.رامشان . شنازند. كيخنان. سلطان آباد. چشمه غلامعلي.
مرتضي آباد.بشر.كوشكك.بيچينك.كردانده.حاجي آباد.دينك.فطر. ساربانك . نارنده .
خركان وياكند و …
وضعیت اجتماعی
۳-۱ زبان و لهجه:
زبان اصلی مردم ترکی بوده و لهجه لری در بين تعدادی از اهالی رايج می باشد
۲-۳ قوميت
اقوام ترک ، لر و عشاير جمعيت روستا را تشکيل می دهد.
۳-۳ اهالی دارای دين اسلام و مذهب شعيه می باشند.
ادارات و سازمانهای مستقر در نقطه جغرافيايی در حال حاضر به شرح ذيل می باشد
اداره برق ، دهياری ، درمانگاه ، پايگاه بسيج ، پاسگاه انتظامی ، کانون فرهنگی ، مخابرات، پست بانک، تعا ونی روستايی شعبه نفت ،خانه بهداشت صندوق قرض الحسنه آب و فاضلاب روستايی ُمرکز بهداشتُ
پوشش گیاهی
نوع پوشش گياهی روستای آفابابا تحت تاثير عوامل آب و هوا درجه حرارت بارندگی منطقه قاقازان است . درصد بالايی از زمينهای روستا را مرتع فقير در برگرفته است در کنار مراتع به زمينهای زراعی آبی (جنوب ) و ديمی (شمال) روستا اشاره کرد و همچنين در قسمت باغات ( درختان مو) و يونجه زارها می باشد چرا که در ده های اخير درختان مو(انگور) بهترين بازدهی را داشته اند . در کنار باغات بايد به جنگلهای حاشيه شرقی روستا اشاره کرد که به علت عدم نظارت سازمان های ذيربط از جمله سازمان منابع طبطعی و حفاظت محيط زيست و قطع بی رويه درختان در حال ازبين رفن است پوشش گياهی روستا در بر گيرنده گونه هايی از ورک ، کنگر صحرايی، خار شتر زرد و گون ها و … است
نوع خاک های روستای آقابابا
نوع خاک : با توجه به اينکه خاک يکی از مهمترين عوامل توليد است و در زندگی اقتصادی و اجتماعی انسان تاثير بسياری دارد و برای انکه بتوانيم بيشتر به اهميت اين عامل مهم اقتصادی پی ببريم و تاثير آن را در يابيم بايد آن را با دقت بيشتر مورد مطالعه قرار دهيم.
الف- خاکهای کم عمق يا نيمه عميق :با بافت سنگريز ه ای است که به لحاظ موقعيت در حوزه کوهپايه و نيمه کوهستانی قرار داشته که تا حدی دارای قتبليت باغداری و نيز ديم کاری را دارا می باشد اينگونه خاک بيشتر در نواحی شمالی روستا قرار گرفته است
ب- خاک های عميق : با بافت متوسط سنگين ياخيلی سنگين که به لحاظ فضايی در حوزه دشتی قرار دارد بافت اين خاکها ريزه بوده و به لحاظ قابليت در صورت تامين آب برای توسعه زراعت آبی مناسب هستند و نيز اينگونه خاک بيشتر در جنوب روستا يا پايين جاده رشت ديده می شوند که بيشتر زمينهای زراعی آبی را شامل می شود .
پ- نوع خاک درجه سوم : خاکهای بسيار کم عمق و سنگريزه دار که در تيپ اراضی کوه ها يا اراضی که شيب آنها بالا بوده و همواره در معرض فرسايش قرار دارند بوده زمينهایی که در شرق روستا قرار دارند اين گونه ويژگيها می باشند
منابع آبی روستای آقابابا
رود خانه های موجود در آقابابا و روستاهای اطراف از نوع غير دائمی (فصلی)بوده انها هم حاصل بارندگی و جريانهايی است که از ذوب شدن برفهای کوه های شمالی ميباشد البته از جمله آبهای سطحی روستا چشمه ها و قنات ها روبه کاهش و حتی بعضی از آنها خشک شده است از جمله اين چشمه ها يا قنات ها رو به کاهش و حتی بعضی از آنها خشک شده است از جمله اين چشمه ها ياقنات ها چشمه بلاغلر يا قناتهای پرپيشين ، کبره وآندنک که فعلا” آب آشاميدنی روستا را تامين ميکند و در رابطه با آب های زير سطحی به چاه های عميق و نيمه عميق می توان اشاره کرد که در دهکده انقلاب احداث شده يا جديدا” برای برطرف کردن کمبود آب آشاميدنی روستا احداث شده است . تعداد چاه عميق (۴ حلقه ) – چشمه (۲) – قنات (۵ دهنه)
باد های غالب روستای آقابابا
الف: باد راز (شره)که منشاء ان فلات مرکزی ايران بوده و از طرف جنوب شرقی به منطقه می وزد به خاطر و يژگيهايی که دارد دمای هوا بالا مرود و عمل تبخير را بيشتر ميکند و نتيجه آن اطن است که محصولات کشاورزی از جمله عدس بخاطر از دست دادن رطوبت گياه سريع خشک می شود.
ب- با مه : منشاء ان ارتفاعات دره سفيد بوده و از سمت شمال غربی منطقه می وزد بعلت داشتن رطوبت مناسب برکيفيت محصولات کشاورزی تاثير بسزاطی دارد از جمله اثرات ديگر اين باد ميتوان به پايين امدن قابل ملاحظه دمای هوا با شروع وزش باد اشاره نمود که به قول ريش سفيدان محل با وزش اين باد (باد مه) زمستان منطقه قاقازان آغاز می شود.
قنوات آقابابا
قناتهای آقابابا برخی یا به طور کامل خشک شده اند و یا آبدهی آنها کاهش یافته است.که با اعتباری که امسال از جهاد کشاورزی جهت لایروبی و نو کنی قنوات دریافت کرده ایم . انشاا… بتوانیم تاثیر بسزایی در افزایش دبی آب قناتهای کبره و پرپشین داشته اشیم . ضمن اینکه بنده خودم از دو قنات مذکور بازدید کردم و از عمق ۲۷ متری زمین عکسهای جالبی گرفته ام که انشاا… جهت بازدید دوستداران قنات منتشر خواد شد. حتماْ منظر عکسهای جالبی از آقابابا در وبلاگ ما باشید.
اقليم و نوع آب و هوا
هر منطقه تحت تاثیر عواملی است که می توان گفت اين عوامل تاثير گذار در نوع اقليم و روستا های اطراف ان می باشد. که از جمله آن اختلاف ارتفاع و جهت انها یا نفوذ توده های هوای بخصوص توده هوای مرطوب غربی از سمت شمال و غرب که منشاء آن دريای مديترانه و اقيانوس اطلس می باشد.که اين توده هوا قريب به هشت ماه از اوايل مهر تا اواسط ارديبهشت ماه منطقه آقابابا را تحت تاثير قرار می دهد.و علت اصلی بارندگی های مختلف در طول سال است.و در کل می توان نتيجه گرفت آقابابا و روستا های اطراف دارای تابستانهای با آب و هوای گرم و معتدل و زمستانهايي با آب و هوای سرد و خشن و دارای بارندگی است.
شخصیتهای آقابابا
قدیم:
حاج میرزا موسی خانی
کربلایی علی موسی خانی
سید حمزه محمدی آذر
سید قدیر قدیری
سید ایوب
جدید:
سردار عبدا… عراقی
سید حسین محمدی آذر
دکتر موسی خانی
توپوگرافی
به طور کلی روستا از نظر توپوگرافی در ارتفاع ۱۴۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است و جزء نواحی دشتی (جنوب) و کوهپایه ای شمال محسوب می شودکه در نواحی شمال رشته کوه های البرز چشم اندازی زیبا به روستا بخشیده است.
فاصله تا مراکز
فاصله از مرکز بخش ۱۲ کیلومتر
فاصله از مرکز شهرستان ۲۰ کیلومتر
فاصله از مرکز استان ۲۰ کیلومتر
جمعیت
جمعیت فعلی روستا ۲۶۰۰ نفر می باشد.
وسعت روستا
روستای آقابابا دارای ۱۲۰۰۰ (دوازده هزار ) هکتار وسعت است که در ۶۰۰۰ هکتار آن کشت گندم و جو و عدس و نخود صورت می گیرد.ودارای ۲۰۰ هکتار باغات سنتی است.
مساحت طرح هادی و اماکن مسکونی چیزی بالغ بر ۴۵ هکتار می باشد. که مناطق مسکونی و تجاری در این منطقه واقع شده است.
موقعیت نسبی
روستای آقابابا از شمال به اراضی روستای کیخنان و چشمه غلامعلی ، از سمت جنوب به روستا های شنازند ، رامشان و از سمت شرق به روستای حسین آباد و از غرب به روستا های کوشکک و آرشت منتهی میگردد.
موقعیت جغرافیایی
روستای آقابابا در عرض ۳۶ درجه و ۲۰ دقیقه و ۱۵ ثانیه شمالی و در طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۴۵ دقیقه و ۴۹ ثانیه شمالی واقع گردیده است.
تابعیت
طبق اولین تقسیمات کشوری که در کتاب جغرافیای مفصل ایران آمده است . آقابابا جزء یکی از روستا های قاقازان شهرستان قزوین بوده است و مرکزیت بخش شرقی قاقازان محسوب می گردیده است. آقابابا تا سال ۱۳۷۱ جزء دهستا نهای شهرستان تاکستان بشمار می رفته است که پس از این تاریخ به شهرستان قزوین الحاق گردید و بعدها پس از استقرار بخشداری در کوهین، از توابع بخش کوهین ، شهرستان قزوین میباشد.