مسجد سلیمان

مسجد سليمان را شايد بتوان اولين شهر پارسي در خوزستان و جنوب باختر ايران ناميد. اين منطقه در ۱۴۵ كيلومتري شمال شهر اهواز قرار دارد و نام آن برگرفته از تختگاه تاريخي سر مسجد و آتشكده است. در دوره عيلام احتمالا جزيي از ايالات سيماش بوده است. بعدها به واسطه ضعف عيلاميان مسكن پارسيان شده و در دوره هخامنشيان با نام پارسومانش شناخته شده است. آثار به جا مانده از اين ناحيه حداقل به هزاره پانزدهم پيش از ميلاد برمي‌گردد. مسجد سليمان مركز تحولات شگرفي در عرصه اقتصاد ايران بوده است كه از آن مي توان پالايشگاه بي‌بي‌يان (قديمي ترين پالايشگاه نفت در ايران و خاورميانه) اشاره نمود. صفه سر مسجد، بردنشانده، چهارطاقي سيم بند در انديكا، قلعه هاي ليت و بردي در انديكا، نقش برجسته هاي بي‌شمار و بازرفت، قبرستان انگليسي ها و ارامنه، چاه شماره يك، پالايشگاه، شهر بنوار، بقعه امام‌زاده شاه ابوالقاسم، بقعه امام‌زاده بابااحمد و بقعه هفت شهيدان از جمله مهم‌ترين ديدني هاي شهرستان مسجد سليمان به شمار مي‌آيند.
مکان های دیدنی و تاریخی
صفه سر مسجد، بردنشانده، چهارطاقي سيم بند در انديكا، قلعه هاي ليت و بردي در انديكا، نقش برجسته هاي‌بي‌شمار و بازرفت، قبرستان انگليسي‌ها و ارامنه، چاه شماره يك، پالايشگاه، شهر بنوار، بقعه امام‌زاده شاه ابوالقاسم، بقعه امام‌زاده بابااحمد و بقعه هفت شهيدان از جمله مهم‌ترين ديدني هاي شهرستان مسجد سليمان به شمار مي‌آيند.
 
صنايع و معادن
علاوه بر صنعت نفت که سبب گسترش تاسيسات نفتی در اين منطقه شده است كارخانه‌های متعدد ديگری از جمله كارخانه گوگرد سازی، كارخانه تانك سازی و كارخانه تصفيه شكر از نيشكر را نيز می توان در اين ناحيه نام برد. عمده ترين معادن اين شهرستان نفت، گچ و سنگ های ساختمانی هستند.
کشاورزی و دام داری
كشاورزي در اين منطقه به صورت ديمي و آبي انجام مي‌شود. عمده‌ترين محصول كشاورزی مسجد سليمان گندم و جو بوده و قسمتی از اين منطقه را مزارع ديم گندم و جو تشكيل می دهد.
مشخصات جغرافيايي
مسجد سليمان با ۹/۶۳۲۷ كيلومتر مربع مساحت، در شمال خاوری استان خوزستان واقع شده و مركز آن شهر مسجد سليمان است. اين شهرستان از شمال به استان چهارمحال و بختياری و دزفول، از خاور به استان چهارمحال و بختياری و شهرستان ايذه، از باختر به شهرستان های شوشتر و اهواز و از جنوب به شهرستان رامهرمز محدود مي‌شود. شهر مسجدسليمان با ۶/۲۷ كيلومتر مربع مساحت در ۱۵۰ كيلومتری شمال خاوری اهواز بين ۳۱ درجه و ۵۹ دقيقه ی پهنای شمالی و ۴۹ درجه و ۱۷ دقيقه ی درازای خاوری نسبت به نصف النهار گرينويچ قرار دارد و بلندی آن از سطح دريا ۲۶۰ متر برآورد شده است. رودخانه كارون از اين شهرستان می‌گذرد و آب و هوای آن گرم و مرطوب است.راه آسفالته اصلی به سوی شمال باختری و از آن جا به سوی جنوب باختری به درازای ۱۳۵ كيلومتر تا اهواز و راه آسفالته فرعی به سوی جنوب خاوری تا مركز شهرستان رامهرمز به درازای ۱۰۲ كيلومتر از جمله راه هاي دسترسي به اين ناحيه هستند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
آثار و بقايای يك پرستش‌گاه قديمی كه قبلا به گفته گيرشمن به دوره های پيش از ساسانيان مربوط است، در اين شهر كه قبلا مردم بومی آن را مسجد سلمان يا سليمان می گفتند موجب شد كه اين شهر مسجد سليمان نام گذاری شود. اين شهرستان در سده های وسطی«تلغر» ناميده می شد و اين نام به سرزمينی گفته می شود كه از كنار رودخانه كارون تا زمين های خاوری چشمه نفت امتداد داشت. در اين ناحيه، قسمت بالايی آن را«ترك دز» و پايين تر را «مسجد سليمان» می خواندند. بلوك تلغر در قديم سرزمين آبادی بوده و روستاهايی داشته است. ياقوت می گويد كه در حوالی ايذه ( احتمالا مسجد سليمان فعلی) آتشكده ای بوده كه تا زمان هارون الرشيد فروزان بوده است. شركت نفت «دارسی» بنای شهر مسجد سليمان را درسال ۱۹۰۶ شروع كرد و چون اولين حفاری ها در اين منطقه ايران به نفت رسيد مرغوبيت آن توجه شرکت را جلب كرده و شروع به ساختن راه ها و کندن چاه های ديگر نمودند وخانه های زيادی را برای کارکنان اروپايی، هندی و ايرانی بنا کردند. چون كار در آن جا فراوان شد مردم بسياری از هر سو به اين منطقه آمده و اين سرزمين رو به توسعه و پيشرفت نهاد و اكنون از شهرهای مهم صنعتی خوزستان به شمار می رود.