شهر راز

راز از شهرهای استان خراسان شمالی است که از توابع شهرستان راز و جرگلان قرار گرفته‌است و در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵٫۲۲۷ نفر جمعیت داشته‌است .
منطقه راز در حدود ۴۵ کیلومتری مرز ایران و ترکمنستان و به مسافت ۱۲۰ کیلومتری شمال بجنورد قرار دارد. راز در زمانهای قدیم جزء سرزمین نساو ابیورد بوده‌است و وجه تسمیه راز نیز به خاطر وجود انگورهای رز بوده[نیازمند منبع] که در دره‌ای که در حال حاضر وجود دارد و به گویش محلی به دره رزندر معروف می‌باشد. راز دارای آب وهوای کوهستانی می‌باشد و مردم این شهر در محیطی با درآمد کافی که از دامداری و کشاورزی و باغات موجود در ابیدر و کشکیدر و ناحیه جنوب غربی که در زبان رازی به جلگه معروف است زندگی می‌کنند
مردم شهر راز به گویش بومی فارسی خراسان که در محل «رازی» نامیده می‌شوند سخن می‌گویند.
از لحاظ تاریخی این شهر در دوران مختلف با عوامل طبیعی دچار تغییرات زیادی شده و هر از گاهی عواملی مثل سیل و زلزله بافت شهری و روستایی آن را به هم ریخته و گاهی جمعیت آن در طول تاریخ به ۵۰۰۰۰ هزار نفر هم رسیده‌است.
بیشتر شغل افراد در این منطقه دامداری، کشاورزی و باغداری می‌باشد.
در سال های اخیر و با توجه زیادی که به این شهر شده است ادارات و سازمان‌هایی مانند هنگ مرزی نیروی انتظامی، بسیج، دانشگاه پیام نور، آتش نشانی، بانک های کشاورزی، صادرات و ملی، آموزش و پرورش منطقه بیمه‌های ایران و معلم نمایندگی‌های خود را در این شهر بنا کرده‌اند که این امر موجب شده است تعداد کارمندان در راز افزایش یابد.
آداب و رسوم جالب در مراسمات و عروسی‌های محلی که گاهی مشترک با سایر اقوام استان است نیز قابل توجه است.