روستای سب

روستای سیب که در گفتگوهای میان مردم به « روستای سب » معروف شده، یکی از روستاهای زیبا از توابع سراوان است. این روستا از نظر تاریخی و طبیعی بسیار پر اهمیت است. کوهستان‌های اطراف و رودهای فصلی، باغ‌ها و بناهای تاریخی مانند «قلعه‌ی سب» از دلایل اهمیت این منطقه است. قلعه‌ی سب در عصر صفویان ساخته شده اما می‌توان گفت در طول سال‌ها کمترین آسیب را به خود دیده و هنوز به زیبایی و شکوه روزگاران گذشته میزبان بازدیدکنندگان روستای سب است.قلعه سب زیباترین و سالمترین قلعه یی است كه از دوران اسلامی سیستان و بلوچستان، مانده‌است. آیینه تمام نمای این قلعه كه حاكمان صفویه و بعد از آنها است، از جمله ۲۷ بنای تاریخی استان است كه هنوز پابرجاست. قلعه سب در اوایل قرن دوازدهم هجری مركز حكمرانی حاكم محلی به نام «ملك دینارخان» بزرگ و فرزندان او بود كه در مناطق اطراف «سیب و سوران»حكمرانی می‌كردند. آخرین حكمران «قلعه سب» غلام رسول خان بود كه دو اتاق طبقه دوم قلعه را به ساختمان اضافه كرد. نام قلعه «سب» از نام روستای «سیب» (به معنای جایگاهی كه در آن آب روان است) گرفته شده‌است.این واژه به طایفه‌های كهن در سراوان هم اطلاق می‌شود. قلعه سب روی صفحه یی سنگی و صخره طبیعی كم ارتفاع با خشت و گل در قرن دوازدهم هجری قمری ساخته شد و در پایان قرن سیزدهم آخرین تغییرات اساسی در آن صورت گرفت. ساختمان قلعه مجموعه یی از حصار و بنای اصلی است كه با ۲۳ متر ارتفاع در روستای «سیب» ۲۵كیلومتری جنوب غرب سراوان قرار دارد. بنای اصلی قلعه در قاعده، به صورت مستطیل ۳۶ متر* ۲۵متر، در دو طبقه ساخته شده‌است. به گونه یی كه هرچه بر ارتفاع آن افزوده می‌شود از حجم آن كم می‌شود و در ظاهر به شكل «مصطبه هرم» درمی آید كه موجب ایستایی بیشتر بنا و جلوگیری از رانش دیوارهای قطور و مرتفع آن می‌شود. معماران چیره دست محلی با بهره گیری از تجربه خود، برای احداث قلعه سب تخم گیاهی به نام «توتری» را با گل مخلوط می‌كردند و ملاطی چسبناك می‌ساختند كه وقتی خشك شد، شدیدترین رگبارها و بارانهای فصلی بلوچستان نیز توانایی شستن آن را ندارد و به همین دلیل قلعه پایدار مانده است.
حصار قلعه سیب با سه متر ارتفاع ۴۸ متر*۷۴متر به شكل مستطیل، دورتادور قلعه را فراگرفته‌است، و به وسیله غلام گردهای (محلی ویژه نگهبانان و تیراندازی) در داخل دیوار و چهار برج چهارگوش در چهار رأس حصار از قلعه محافظت می‌كنند. سازندگان قلعه همچنین با بهره گیری از تنه خرما و شاخ و برگ آن وگاهی حصیرهایی از داز DAZ (نخل كوتاه وحشی)، سقفها را می‌پوشاندند و روی آنهارا از كاهگل پوشش می‌دادند. محل ورود به قلعه تنها از طریق پلكان جنوب شرق امكان پذیر است و واردشونده‌ها پس از عبور از درب اصلی قلعه به وسیله معبری به درگاهی، در سمت میانی دیواره غربی و از آنجا به وسیله یك راهرو تونل به طول ۱۶/۵متر با شیب نسبتاً تند به حیاط مركزی می‌رسیدند. همچنین برای دسترسی ساكنان قلعه به آب شیرین چاهی در دل صخره و حیاط مركزی حفر شده‌است. سیب بنای تاریخی قلعه سب مهرماه ۱۳۷۵ به پیشنهاد این اداره به شماره ۱۷۱۵ در لیست آثار ملی كشور به ثبت رسید. قلعه سب در مجموع ۱۰ اتاق كوچك و بزرگ دارد كه در اطراف حیاط مركزی جای گرفته‌اند و برای دسترسی به فضاهای حاكم نشین و تابستانی، راه پله یی، مخفی، كم عرض، با شیب زیاد وجود دارد. قلعه سب بعد از زمان صفویه بویژه در عصر افشاریه محل سكونت حاكمین بوده‌است.