شهر لیلان

لِيلان يکي از شهرهاي استان آذربايجان شرقي است که در بخش ليلان شهرستان ملکان واقع شده‌است. اين شهر مرکز بخش ليلان است. ليلان در ۲۰ کيلومتري جنوب شرق ملکان، ۱۶۳ کيلومتري جنوب غرب تبريز و ۶۷۸ کيلومتري شمال غرب تهران واقع شده‌است. جمعيت اين شهر، بر اساس سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشيدي،بالغ بر ۶,۰۷۹ نفر بوده‌است که از اين جهت، سي و دومين شهر پرجمعيت استان آذربايجان شرقي محسوب مي‌گردد.
تاريخچهشهر باستاني ليلان که پس از اسلام به‌عنوان يکي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين شهرهاي آذربايجان مطرح مي‌شد، بر اثر زلزله‌ها، سيل‌ها و ساير بلاياي طبيعي از بين رفته‌است و امروزه تنها شهري متروکه در معرض ديد قرار دارد. تاريخ شهر کنوني ليلان بسيار کوتاه است. در واقع سال‌ها پيش، يکي از ايلات، در نزديکي شهر باستاني ليلان سکني گزيده‌اند و مسئولين کشوري به‌دليل نزديکي اين روستا به شهر باستاني ليلان، نام ليلان بر آن گذاشته‌اند. در سال‌هاي اخير هم با توجه به باستاني بودن منطقه، کاوشگران و مورخان بسياري در محل شهر باستاني ليلان مشغول به تحقيق و جست‌وجو شده‌اند. اين خود عاملي براي جذب جمعيت در اين روستا شده‌است، تا جايي که علاوه بر اين که تعداد بسيار معدودي از اهالي روستا به ساير نقاط کوچيدند، مهاجراني نيز از روستاهاي مجاور وارد اين روستا شدند. تا اين‌که در سال ۱۳۷۴ خورشيدي بر اساس آمارهاي جمعيتي که جمعيت آن بيش از ۵,۰۰۰ نفر برآورد شده بود و با توجه به باستاني بودن منطقه، روستاي ليلان به شهر تبديل شد. امروزه ليلان پيش‌رفت‌هايي را متحمل شده‌است و در واقع ليلان امروزي، وارث آن شهر باستاني است.
جغرافياشهر ليلان در ناحيه جنوب شرقي درياچه اروميه و در منطقه‌اي حاصل‌خيز و پر‌آب پديد آمده‌است. آب و هواي اين شهر در بيش‌تر ماه‌هاي سال سرد است و تنها در اواخر فصل بهار و اوايل فصل تابستان از شدت سرماي آن کاسته مي‌شود. رودخانه فصلي ليلان‌چاي، از دامنه‌هاي کوه سهند سرچشمه مي‌گيرد و پس از گذشتن از شهر خراجو و تعدادي روستا، از داخل شهر ليلان عبور مي‌کند و سپس به درياچه اروميه مي‌ريزد.
مردماکثر مردم شهر ليلان به کشاورزي و باغداري مشغولند. زبان مردم اين شهر، همانند ساير نقاط منطقه آذربايجان، ترکي آذربايجاني است. طبق آمار سال ۱۳۸۵ خورشيدي از مجموع ۶,۰۷۹ نفر جمعيت اين شهر، ۲,۹۶۲ نفر مرد و ۳,۱۱۷ نفر زن هستند که در مجموع، ۱,۴۶۸ خانوار را تشکيل مي‌دهند. هم‌چنين طبق همين آمار، ۷۱ درصد از مردم اين شهر باسواد و ۲۹ درصد بي سواد هستند.آمار مردان و زنان شهر، نشان‌دهنده اين است که به‌علت اين‌که شغل اکثر مردان پيمانکاري است، در ساير نقاط کشور ساکن مي‌باشند.