شهر بیدخت

قدمت اين شهر فوق العاده زياد بـوده وبـر اثر شواهـد تاريخي واثرو بقـاياي باستاني به قبل از اسلام بر ميگردد اين شهر قبل از زلزله ۱۳۴۷ كه نوسازي و شهرسازي جديد انجام گرفته در آن خيابانهاي عريضي و تجهيزات شهري مناسـب بنـا شـده اسـت كه از آن جمله مسجـد ايوانـداربا شبسـتان بـرجاي مانده است دو رشته قنات در داخل اين شهر جاري مي باشد وآنها از نظر قدمت و گستردگي طول رشته قنات وعمق ميله چاهها جزء آثار باستاني محسوب مي شوند قديمي ترين بناهاي آن خانه هاي گلي بصورت يك طبـقه كه از خشـت خـام وباديوارهاي گلي بنـا شده است اين خانه برروي تپه ها ودامنه هاي آبرفتي ساخته شـده كه سطح اين خانه ها از ۱۰۰ متر تا۲۵۰ مترمربع بيشتر تجاوز نمي كند كوچه هاي تنگ وباريگ دالـون ها در بيـن آنها ديـده مي شـود روي هر خانه قديـمي بدون استثـناء يك بادگيـر تعبه شـده كه از آنها در طول تابسـتان بـراي استفـاده از سردي هـوا استفاده مي كردند علاوه بر اين خانه ها دومنظوره زمستانه و تابستانه ساختـه شده كه داراي صوفه ،ايوان،دهليز و غيره بوده كه هر يك بسته به نوعي مصرف خود استفاده ميكردند از قديمي ترين ابنيه وآثار باستاني آن برج نگهباني كه درآن ديده بانها مردم قريه را از هجوم حمله قبايـل وبـه خصوص راهزنان را با خبر مي كرده ديگر مسجد جامـع كه دربافـت قديمي شهـر واقـع شـده كه داراي صوفـه هاي متعـدد و ايـوان بـزرگ و در داخل داراي چندين ستون و شبسـتان مي باشـد نام بـرد يخـدانهاي گلـي ديگـر از آثار باستـاني بوده كه ازجمله آن يخدان معروف كوثر را مي توان نام برد درداخل بافت قديمي بيدخت آب انبار با ظرفيت آبي زياد در داخل زمين احداث شده در آن آب در زمستان در زمان يخبندان ذخيره مي شده است آثار تاريخي وابنيه هاي باستاني وتاريخي متعـدد ديگـري در اطـراف ايـن شهـر وروستـاهـاي تابعه به چشم مي خورد كه ازآن جمله قلعه دختركه بركوهي درشمال شرق بيدخت درروستاي شوراب قرارگرفته است كه آثارمبنائي آن مشتمل برحمام و طاق كه با گچ و ساروج ساخته شده ديگـر خرابه هاي قلعه پشنگ كـه آثار شهـري بـر تپه هاي قلعه نزديك روستاي نوده پشنگ، قلعـه اروك روي تپـه اي در نزديـكي روستـاي اروگ واقـع شـده و همچنـين مقبـره جغتـاي در روستاي كيسور درشمال شرق بيدخت كه فاصله تا شهر بيدخت به ۶۰ كيلومتر مي رسد از جمله آثار طبيعي حومه اين شهر مي توان غار طبيعي (غار آهگي)روستاي بيمرغ رانامبرد كه درفاصله۳۰ كيلومتري آن قرار داردكه درداخل آن استالاكميت واستالاكتيت هاي متعددي وجود دارد ازجمله آثارطبيعي حومه بيدخت مزارجعفرآباد درفاصله ۳كيلومتر قراردارد ديگرامامزاده سلطان يحيي بن موسي كاظم عليه السلام كه درقريه بيمرغ مدفون مي باشند كه يكي ازمراكز زيارتي ومذهبي شهرستان محسوب مي گردد
آثار تاريخي و باستاني شهر بيدخت
۱-يخدان كوثر به مساحت سه هكتار۲-منزل خواجه (حوصخانه) به مساحت ۱۰۰۰متر مربع۳- مسجد جامع بيدخت به مساحت ۲۰۰۰مترمربع۴- حمام قديمي كوثر به مساحت ۲۰۰متر مربع۵-كاروانسراي حاجي معين به مساحت۱۲۰۰مترمربع۶-منزل معماري (محمدعلي جعفري)به مساحت ۷۰۰مترمربع۷-منزل حاجي معين به مساحت ۱۲۰۰مترمربع۸-سراچه حاجي معين۹-بادگيرهاي قديمي (منزل حاج علي محمد رمضاني)۱۰-انبار قديمي پائين بيدخت به مساحت ۱۰۰۰متر مربع۱۱- حوض زهرا به مساحت ۱۰۰۰مترمربع۱۲-ايوان محل تهيه شيره انگور به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع۱۳- حوضخانه باغ صالح آباد به مساحت ۱۰۰۰مترمربع۱۴- آسياب قديمي صالح آباد به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع۱۵-حوضخانه باغ پائين به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع۱۶- گود باستاني (حمام قديمي) به مساحت ۷۰۰ مترمربع۱۷-بازارچه پارك امت به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع۱۸-بازارچه خيابان جمهوري اسلامي به مساحت ۲۰۰۰ مترمربع۱۹- محوطه تاريخي بيدخت به مساحت ۱۰ هكتار۲۰- خانقاه بيدخت به مساحت ۵/۲ هكتار۲۱- باغ منزل تابنده ( اندروني )به مساحت ۳۲۰۰ مترمربع۲۲- منزل تابنده (بيروني )به مساحت ۳۵۰۰ مترمربع۲۳- منزل آقاي صالح عليشاه تابنده به مساحت ۲۰۰۰ مترمربع۲۴- انبار خيابان جمهوري اسلامي به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع۲۵- انبار دودرب بيدخت به مساحت ۵۰۰ متر مربع۲۶-آب انبار دودرب صالح آباد۲۷-رباط جعفرآباد۲۸-سردرب غربي باغ صالح آباد۲۹-سردرب جنوب باغ صالح آباد۳۰-آب انبار حاج شيخ محمدحسن بيدختي
مساجد ، حسينيه ها :بيدخت داراي ۸ مسجد وحسينيه به بنام مسجدجامع ،مسجد وحسينيه نوسازي ،حسينيه بيدخت، مسجد خيابان آزادي،مسجد خيابان پيروزي،نمازخانه خيابان انقلاب ،مسجد حاشيه جاده سنتو، حسينيه مزار سلطاني
ساختار جغرافيائي شهر بيدخت
شهر بيدخت در ۹ كيلومتري شمال شرقي شهر گنـاباد (مركز شهرستان) واقع شده كه موقعيت آن در طــول جغرافيائي ۴۱/۵۸ وعرض جغرافيائي۲۱ /۳۴قرارگرفته است وسعت شهر بيدخت و قرات تابعه آن به دهستان پسكلوت مشهورمي باشد ۲۸۹۸ كيلومتر مربع يا ۲۸۹۸۰۰ هكتار مي باشـد كه قـريب به يك سـوم مسـاحت كل شهرستـان مي باشد كه از لحاظ تقسيمات داخلي بزگترين وسعت را به خود اختصاص مي دهد
ساختار طبيعي بيدخت
شهر بيـدخت برروي تپه هاي رسي كه منشـاء آن رازسوبات آبرفتـي تشكيل مي دهد بنا شده است كه طي ساليان متوالي از ارتفاعات جنوبي شهرستان بر اثر فرسايشات آبي سرازير شده و مواد ريزدانه اي آن (رس،سليت) و مارن دراين منطقه رسوب وته نشين كرده است واز نظر زمين شناسي وعلم ديـرينه شناسي اين سرزمين متعلق به دوران دوم زمين شناسي ژوراسيك وكرتاسه مي باشد كه منطقه بصورت درياهاي ساحلي كم عمـق بوده كه براثر گرما پس روي دريا آب آن تبخير شده ورسوبات آن مواد گچ وآهگي برجـاي مانده كه سنگ بستراين شهر را غالبا تركيبات رسي وگچي تشكيـل مي دهد.بعدا شيـت هاي دورون آن بر اثر چين خوردگي متورم وكسسته شـده كـه شكافهـاي زيـادي را برجـاي گـذشته خلاصه اينكه بسترشهر بيدخت كفه هاي رسي وساحلي تشكيل مي دهـد شهر بيدخت از نظر پستي وبلندي در گـودترين نقـطه شهـرستان قـرار دارد بطوريكه ارتفـاع آن از سطح دريـا۱۱۷۰متر مي باشـد كه وجود تپه ها رسي وكلوت هاي متعدد آنرا از مركز شهرستان پنهان نموده است.
منبع : شهرداری بیدخت