روستای خميران

وضعيت جغرافيايي:
اين روستا در منطقه جلگه اي و در كنار جاده كپورچال – آبكنار و در طول جغرافيايي ۴۹ درجه و ۱۷ دقيقه و عرض جغرافيايي ۳۷ درجه و ۲۹ دقيقه واقع و داراي نسق ۱۱۶ ساله « تا سال ۱۳۶۳ شمسي » و از نظر ثبتي شماره سنگ ۴ ميباشد. و تا انزلي ۳۲ كيلوتر از راه زميني فاصله دارد . و محدود است از شمال به مرداب و از جنوب به « جير سر » بهمبر و از غرب به روستاي كركان و از شرق به روستاي معاف .
وجه تسميه:َ
ميگويند «خمير» بمعني سفالگر ميباشد و خميران جمع سفالگران است و از آن جهت باين روستا اطلاق ميشود كه اهالي آن از گذشته هاي دور بامر سفالگري اشتغال داشته اند و بعضي از پير مردان محل ميگويند « شنيده اند . سيد شرفشاه در حين عبور از خميران چون شغل عمده اهالي محل را خم سازي تشخيص ميدهند . نام روستا را خميران ميگذارد» كه با توجه به تاريخ وفات سيد شرفشاه بنظر نميرسد اين روستا قدمت آنجناني داشته كه بزمان سيد شرفشاه برسد . و آقاي غفار بي طمع ۸۶ ساله اظهار ميدارد « چون اهالي خمسازي ميكردند نام محل را خميران گذارده اند ».
درباره واژه « خمير » يا « خميران » از لحاظ ريشه يابي در لغت نامه دهخدا مطلب جديدي بدست نيامده و از خميران بنقل از فرهنگ جغرافياي ايران جلد ۲ مي نويسد ( خميران دهي است از توابع انزلي – دهي است از شفت فومن – دهي است از دهستان كرون بخش نجف آباد اصفهان ).
سابقه تاريخي:
در حال حاظر بنا يا آثاري كه بتواند قدمت محل را دقيقا معلوم نمايد بدست نيامده است . آقاي اباذر غلامي اظهار ميدارد:
( در سال ۱۳۲۱ يك كوزه سفالي حاوي تعدادي سكه وسيله پدرم علي غلامي خميران در روستاي خميران و در محل خانه فعلي آقاي عبدالوهاب نيك بخش پيدا شده كه تنها يكي از سكه ها باقيمانده كه متاسفانه تاريخي بر آن مشاهده نميشود و يا نوشته روي آن قابل خواندن نيست ولي عكس نقش بسته بروي سكه چنين مينمايد كه يكي از پادشاهان ساساني باشد « كه نگارنده نيز مشاهده اين سكه باندازه يك دوريالي است چنين عكسي را بر آن ديده است و نوشته اي همچون نوشته اوستايي بر آن حك شده است – ن » و اما تا حدود سال ۱۳۵۴ شمسي دو عدد از همان سكه هاي بدست آمده در همان كوزه سفالي نزد پدرم بوده كه تاريخ ضرب آن ۱۱۳۰ هجري قمري و مربوط به شاه سلطان حسين بوده است . با اينكه كشف يك دفينه نمي تواند قدمت محل را تعيين نمايد فاصله بين دو سكه نيز چندان عجيب نمي تواند باشد).
آقاي سعدالله هوشمند خميران و آقاي اباذر غلامي از پير مردان محل خصوصا آقاي غفار بي طمع نقل مينمايند كه :
( وجود گورستاني قديمي در يك كيلومتري جنوب خميران در مرز بين روستاي معاف و خميران مي تواند قدمت محل را بيش از ۱۵۰ سال نشان دهد زيرا پير مردان كنوني حتي از پدرانشان نيز نشنيده اند كه در آن گورستان مرده اي دفن نمايند ولي تلاش بي ثمر جويندگان گنج در آن گورستان . باعث بيرون آوردن اسكلتهاي انسانهائي با قامتي بلندتر از مردم حاليه گرديدند .علاوه بر اين وجود آثاري از قلعه اي منهدم شده در ۵۰۰ متري شمال غربي خميران در كنار جاده آسفالته آبكنار – كپورچال بيش از ۲۰۰ سال قدمت را براي روستاي خميران تعيين ميكند).
آقاي اباذر غلامي اظهار ميدارد :
( قلعه باغ يا « قالا باغ » يا « قالا » آثار قلعه منهدم شده اي كه تا ۳۰ سال پيش «۱۳۳۸ شمسي » جنگلي پوشيده از درختان جنگلي بود كه در حال حاضر باغ توت مي باشد . آثار اصلي قلعه در باغ توت پدرم قراردارد كه شامل خندقي به عمق ۶ و عرض ۸ متر مي باشد. اين خندق در زميني بوسعت دو كيلومتر مربع قرار دارد . اين قلعه بنظر ميرسد همان قلعه اي باشد كه رابينو در ص ۵۳۶ ولايات دارالمرز گيلان از آن بنام « كاترينوپل » واقع در ساحل غربي مرداب كه وسيله روسها ساختند ياد كرده و اضافه كرده كه بدون شك همان است كه « كوك » ويرانه هاي آنرا در سال ۱۷۴۶ ميلادي « ۱۱۲۵ شمسي – ن » نزديك گوراب گسكر ديده است ).
نامبرده اضافه مينمايد كه :
( زمانيكه محل اين قلعه باغ توتونكاري بود در سالهاي ۱۳۴۶ و ۱۳۴۷ شمسي حين كار در آنجا به يك انبر ذغال گير و يك گل سينه كه هر دو برنجي بوده است برخورد نموده كه انبردسته اي قيچي مانند داشت و طول آن حدود ۳۰ سانتيمتر بوده است گل سينه هم به يك جفت كفش پاشنه بلند چسبيده بوده كه ۵/۲ * ۲ سانتيمتر طول و عرض داشت كه ساخت گل سينه و انبر غير از ساخته هاي ايرانيها بوده و كفش نيز خارجي بوده است ).
« مگلونوف » كه در سال ۱۸۶۰ ميلادي « ۱۲۳۹ شمسي – ن » از انزلي و سواحل درياي خزر ديدن كرده مي نويسد :
( جنارال مايور « لواشيف » در گيلان ماند و پس از رفتن « سوي نالف » در ژوئن ۱۷۲۵ ميلادي « ۱۱۰۴ شمسي – ن » در غرب انزلي قلعه « اكاترين پل » نام بنا نهادند ولي چندي بر نيامده كه خراب شد).
درباره قشون كشي روسها در آن سال و شكست مفاضحانه اي كه خوردند در جلد سوم تاريخ انزلي مشروحا اشاره شده است و آقاي طيب شفق يكي از پيرترين مردان آبكنار چنين قلعه اي را در آن ناحيه تائيد كرده است حال اگر وجود اين قلعه ثابت گردد قدمت روستاي خميران را ميتوان بيش از ۲۶۴ سال دانست زيرا احتمالا قبل از احداث قلعه در روستاي خميران اشخاصي ساكن بوده اند .
مگلونوف در سال ۱۸۶۰ ميلادي ۱۲۳۹ شمسي از خميران جزو دهات متعلقه گيل گسكر منسوب به طالش ياد نموده است .
رابينو در سال ۱۹۱۱ ميلادي ۱۲۹۰ شمسي خميران را از دهكده هاي آبكنار با ماليات ۸۸/۲۵۹۶ قران نوشته است .
آقاي احمد محمدي معاف كارمند بازنشسته دادگستري كه داراي اطلاعات محلي است اظهار ميدارد كه ( خميران بالاي ۲۰۰ سال قدمت دارد ) و آقاي قاسم محسني بازنشته آموزش و پرورش و از خانواده هاي اوليه روستاي شيلسر كه داراي اطلاعات وسيع محلي است ميگويد:
(تا آنجا كه ميداند خميران بعد از آبكنار داراي قدمت بيشتري نسبت به روستاهاي تابعه انزلي ميباشد).
خانواده هاي اوليه و قديمي:
آقاي اباذر غلامي و آقاي سعدالله هوشمند با استفاده از اطلاعات پير مردان از جمله آقاي غفار بي طمع چنين اظهار ميدارند.
(احتمالا ساكنان اوليه خميران را بايد از گسكر آمده باشند . چون ارتباط فاميلي هم اكنون نيز بين روستاي لارسر و خميران وجود دارد و رئيس اولين خانواده « قلي » نام داشت . پس از قلي ؛ علي كرم و پس از او خيري وارد خميران گرديد ولي آقاي غفار بي طمع ميگويد « قلي اصلا در خميران بوده است » كه فرزندان او بشرح زير مي باشد.
قلي داراي دو پسر بنامهاي نوري و شهسوار بوده است .
نوري : داراي يك پسر بنام مشهدي نظر كه همسرش از اهالي لارسر بوده است – مشهدي نظر داراي دو پسر بنامهاي ابراهيم و علي اكبر – ابراهيم داراي سه پسر بنامهاي محمد ؛ محمود و غفار بي طمع كه غفار بي طمع حدود ۸۶ ساله مي باشد.
شهسوار: داراي يك پسر بنام كربلائي شفقت و كربلائي شفقت داراي يك پسر بنام خير الله طالبي و نامبرده داراي يك پسر بنام اسلام طالبي حقيقي كه متولد ۱۳۱۵ مي باشد.
آقاي حاج نصرت ظفر ۸۴ ساله اظهار ميدارد :
( اجدادش نيز از اولين كساني بودند كه به خميران وارد شده اند كه قبل از پدر بزرگ خودش را نمي شناسد) و اجدادش را اينگونه معرفي كرده است:
( مرحوم هادي « پدر بزرگش » داراي دو پسر بنامهاي ميرزا مهدي – محمد كه ميرزا مهدي داراي سه پسر بنامهاي نصرت ظفر – قدرت ظفر – هادي ظفر و محمد داراي يك پسر بمام نعمت فلاح داشته كه نامبرده بنامهاي رسول فلاح و محمد فلاح داشته است ).
و از خانواده هاي قديمي خميران:
مرحوم سلطان محمود : كه داراي سه پسر عزيز سلطاني – محمد سلطاني و علي محمد خاكسار بوده است .
مرحوم ميرزامهدي معروف به بلوكباشي = داراي دو پسر بنامهاي مرحوم حسين جهاني – حسن جهاني .
مرحوم سيف الله = داراي يك پسر بنامهاي عزيز سيفي و نامبرده داراي دو پسر بنامهاي عين الله سيفي – سيف الله سيفي .
مرحوم كربلائي جواد= داراي دو پسر بنامهاي مرحوم تراب ملكي – ابوطالب ملكي.
ضمنا خانواده شاكري :از مرحوم ميرزا حسين قلي – خانواده نوري از مرحوم شيخ محمد نوري – خانواده قديري از مرحوم ميرزا قدير – خانواده خمساز از مرحوم ميرزا ابراهيم خمساز – خانواده اميدوار از مرحوم اميد علي اميدوار ميباشند .
مرحوم سلطان محمود و ميرزا مهدي بلوكباشي – مرحوم سيد يحيي معافي و عزيز سلطاني از كدخدايان معروف خميران بودند.
جمعيت روستاي خميران برابر سرشماري رسمي:
در سال ۱۳۳۵ شمسي ۶۸۵ نفر ۳۲۶ نفر مرد ۳۵۹ نفر زن
در سال ۱۳۴۵ شمسي ۶۴۰ نفر ۲۹۷ نفر مرد ۳۴۳ زن در ۱۶۲ خانوار
در سال ۱۳۵۵ شمسي ۵۵۱ نفر ۲۶۱ مرد ۲۹۰ زن در ۱۰۹ خانوار
در سال ۱۳۶۵ شمسي ۵۳۴ نفر در ۱۰۸ خانوار با ۴۴۶ نفر با سواد
بطوريكه ملاحضه ميشود بجاي اينكه جمعيت روستا رو بفزوني بگذارد در هر دهه رو بكاهش گذارده است – و از طرفي اگر جمعيت كمتر از شش سال را كم كنيم مي بينيم اين روستا در حدود ۱۰۰% باسواد هستند.
كشاورزي:
طبق آمار رسمي سال ۱۳۶۶ شمسي اداره كشاورزي كه از طريق آگاهان محلي بدست آورده است:
(وسعت كل روستا ۳ كيلومتر مربع – برنجكاري ۱۵۵ هكتار – صيفي كاري ۲۵ هكتار – توتونكاري ۲۵ هكتار – سبزي كاري ۲ هكتار – حبوبات ۳ هكتار – باغ ميوه ۵ هكتار – گاو نر و ماده ۲۵۵ راس – گوساله ۱۲۰ راس – اسب ۵۰ راس – طيور ۲۱۰۰ قطعه – تيلر ۱۹ دستگاه – پمپ آب ۱۰۹ دستگاه – خرمنكوب ۱۱ دستگاه ).
خميران رودخانه عمده و پر آبي ندارد. همه رودخانه هاي آن در تابستان تقريبا خشك ميشود – رودخانه هاي فعلي عبارتند از ترك رود منشعب از رودخانه خوشابر منتهي به مرداب – ويشا روبار از آبهاي جنگلي سرچشمه گرفته و به مرداب ميريزد- كوچي خاله منشعب ازويشا روبار منتهي به همان ويشا روبار – كمال داغان متشكل از آبهاي جنگلي منتهي به « سل بجار» متعلق به مزرعه ملامحسن موسوم به « ملامحسن سل » – كوچار كه , متشكل از آبهاي جنگلي منتهي به ملاحسن سل . در مسير كوچار كه « آب پادنگ » آسياب آبي مير فتاح داير بوده است ميرسيد.
طبق آمار اداره نوغان در سال ۱۳۶۷ شمسي در اين روستا ۵۱ نفر كشاورز ۱۹۷ جعبه نوغان مصرف كرده است « ۵۹۱۰ كيلو پيله توليد كرده اند – ن».
منبع: karkan.ir
SEMC 3MP DSC