شهر آباد

آباد، شهری است از توابع بخش مرکزی شهرستان تنگستان در استان بوشهر که در ۲۸ آذر ۱۳۹۱، ارتقلء یافت.
آباد براساس سرشماری رسمی سال ۱۳۸۵ دارای ۳۱۹۷نفر (۷۳۷خانوار) بوده‌است.
تاریخچه
در خصوص تاریخچه باستانی آباد بجز چند مکان مدفون اطلاع دیگری در دست نیست. مکانهایی که قدمت آباد در سلسله ساسانیان را تایید می‌کند. شهری سرسبز که بر اثر سیل مدفون شده و خالی از سکنه می‌گردد. در اواخر سلسله زندیه افرادی از ایل زنگنه که به قصد کمک به لطفعلی خان زند و جمع آوری نیرو به دشتی و دشتستان آمدند و در محل روستای کنونی آباد سکنی گزیدند. پس از دستگیری لطفعلی خان توسط محمد خان قاجار و نابینا و کشته شدن او، فرستادگان وی در آباد مانده و نام گزفاق که نام محلی در کرمانشاه می‌باشد را بر آن نهادند.
در نزدیکی روستا تلی از خاک وجود دارد که در زیر آن کاخی مشهور به کوشک مربوط به دوره ساسانیان وجود دارد،ماهیت تپه کوشک هنگام تسطیج آن و هویدا شدن قسمتی از ساختمان مدفون در زیر تپه (برابر تصویر) کشف شد اما بدلیل عدم پیگیری مسئولان ذی‌ربط در خصوص ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی و عدم ممانعت از تخریب آن متأسفانه مالک زمین در اواسط سال ۹۱ تل مذکور را با خاک یکسان کرد. از این رو قدمت تاریخی این روستا به پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد و به عقیده عده‌ای شهر گمشده توز همین آباد می‌باشد. همچنین در بالاترین ارتفاعات کوه آباد واقع در ضلع شرقی روستا قلعه‌ای وجود دارد که به دوره نوسنگی یعنی حدود ۷۰۰۰ سال پیش برمی گردد که به علت صعب العبور بودن مسیر آن تاکنون در فهرست آثار ملی ثبت نشده است.بررسی‌های تاریخی
برابر نظریات یکی از مورخین که برای اولین بار نظریه مدفون شدن شهر قدیمی توز در زیر روستای کنونی آباد به علت سیل را مطرح کرد، تاریخ نگاران دیگر در صدد جستجو و کندوکاو در جهت یافتن مدارک و اثبات این قضیه برآمدند. وی در مقاله‌ای تحت عنوان (توز زنده است) به این موضوع پرداخته و در قسمتی از آن مقاله چنین نوشته است: «تطابق موقعیت طبیعی و حغرافیایی کنونی آباد با مکان توصیف شده شهر توز توسط مورخین قدیمی که شهر توز را بین کوهستان و تپه‌های ماهور وصف کرده‌اند، بطوریکه رودخانه‌ای از کنار آن می گذشته است؛ مورخین امروزی را به این یقین رسانده است که شهر گمشده توز که مکان دقیق آن تا به امروز نامشخص بوده و تمدن غنی آریایی در آن جای داشته، در حدود روستای آباد بوده است.»