روستاي موغار

موغار در ۲۸ کیلومتری شمال غربی شهر اردستان واقع می باشد . طول جغرافیایی آن ۵۲ درجه و ۱۲ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۳۳ دقیقه وارتفاع آن از سطح دریا ۹۹۷ متر است . موغار در کنار جاده ی ترانزیت تهران ، قم و کاشان به ۴ استان یزد ، کرمان ، بندر عباس و سیستان و بلوچستان واقع و از نظر موقعیت محلی بسیار مهم است .
موغار از دو کلمه موغ و آر تشکیل یافته است. موغ یا مغ به ضم میم در اصل مک بوده و به معنی آتش پرست ، پیشوای زردشتی و مرد روحانی زردشتی است. جمع آن مغان است و مغان طبقه ای پائین تر از موبدان بوده اند . آر برای نسبت است ، بنابراین موغار یعنی جای آتش پرستی ؛ جای پیشوای زردشتی ؛ ممکن است که در عهد باستان در آنجا آتشکده یا آتشکده هایی هم وجود داشته که با این صفت باید اعتقاد کرد که بنای اولیه موغار مربوط به زمان بسیار قدیم و یادگار رواج آتش پرستی بوده است .
آثار تاريخي:مسجد جامع موغار : مسجدي با قدمتي بیش از ۵۰۰ سال است كه توسط فردي به نام «حاج ربيع» ساخته شده است. برخي قدمت اين مسجد را برابر با مسجد جامع نطنز مي دانند.بقه اي پير بابا اسماعيل : بقعه اي است با گنبد خشتي. جاي شمعداني از عصر صفوي بر ديوار آن ساخته شده است.بر روي صورت قبر سنگ قبري نهاده اند که متناسب با نام زيارت نيست. کتابه ي اين سنگ به اندازه ۳۶ * ۶۳ كه به خط نستعليق چنين است:هوالباقي/ناد علياْ مظهر العجايب/تجده عونا لک في النوائب/کل همّ و غمّ سينجلي/بو لايتک يا علي يا علي يا علي/وفات يافت/.غلام علي بن/بابا مير بن بهاءالدين/ميکاييل بتاريخ چهاردهم/شهر جمادي الثاني سنة ???.دور تا دور سنگ نام دوازده امام به خط نسخ کتابه شده است.ارگ موغار : در اين روستا دو قلعه قديمي وجود دارد که يکي به زمين زراعي تبديل شده ولي ديگري هنوز به همان سبک باقي مانده است.اين ارگ از آثار منحصر به فرد و ناشناخته كوير مركزي ايران است و شباهت زيادي به «ارگ بم» دارد. اين قلعه تاريخي با وسعت سه هزار متر مربع در دوطبقه و چهار برج ديده باني مربوط به دوره قاجار است. اين اثر ارزشمند تاريخي كه تمام سازه هاي آن خشت و گل است داراي يك در ورودي با ديواره هاي بلند مي باشد كه ورود به داخل آن غيرممكن است. عكس هايي از اين قلعه توسط «جورج استي ونس» انگليسي (مورخ و عكاس) در ابتداي قرن بيستم(حدود يكصد سال پيش) همزمان با نهضت مشروطيت تهيه شده كه در آن زمان اين قلعه سالم و مورد استفاده مردم و مسافران قرار مي گرفته است. بخشهاي مسكوني اين قلعه تاريخي به مرور زمان تخريب شده اما چهار برج و ديوار خارجي آن سالم مانده است.فعاليت هاي اقتصادي:فعاليت عمده روستاييان کشاوزري و باغداري است