شهر بیرم

۱-موقعیت جغرافیایی: بیرم نام یکی از بخش های هفت گانه لارستان است که در شمال غربی ان قرار گرفته است.شهر بیرم مرکز بخش بیرم در ۲۷,۲۵ عرض شمالی و ۵۳,۳۵ طول شرقی در دشت وسیع قرار گرفته و از دو سمت با رشته کوه محصور شده است. این شهر از طرف شمال به ارتفاعات با لنگستان از طرف جنوب و جنوب شرقی به کوههای دجرو و ارتفاعات گاوبست و از طرف شرق به ارتفاعات طهر و از طرف غرب به نواحی علا مردشت محدودمی شودوباوسعت ۲۷۵/۷کیلومترازبخشهای پهناورلارستان است.
۲-ناهمواریها:چین خوردگیهای بخش بیرم جزئی از سلسله جبال زاگرس است که دردوره سوم زمین شناسی بوجودآمده است.هرچه از شمال به طرف جنوب حرکت کنیم چین خوردگیها فشرده تر می شودحدفاصل این چین خوردگیهادره های باز ونسبتا ً وسیع قرار داردکه ازمراکزاسکان جمعیت به شمار می رود. آب وهوا: بیرم جزو مناطق گرم و خشک استان فارس است که میزان بارندگی در آن بین ۱۶۰تا ۲۰۰ میلیمتر در نوسان است. این بخش دارای تابستانی گرم و طولانی و زمستانی کوتاه ومعتدل است، هر چند گاهی اوقات حداقل مطلق درجه حرارت به زیر صفر می رسد. با رندگی د راین ناحیه بیشتر د رفصل زمستان و منشا آن بادهای باران آور غربی است. این بخش در فصل تابستان تحت تاثیر بادهای باران آور موسمی قرار می گیرد که با رعد و برق و سیل همراه است. مهمترین پوشش گیاهی آن درختان ، نخل خرما ،گز ، کهور و درختچه های خار دار است. پیشینه تاریخی بیرم: شهر بیرم از بخشهای هفت گانه لارستان است که به لحاظ تاریخی قدمت دیرینه ای دارد.پژوهشهای تاریخی در سیر تطور نام این شهر نشان می دهد که نام اولیه ان کبه (قبه) بوده است در تغیر نام کبه به بیرم دو روایت تاریخی وجود دارد.
۳-روایت اول: بیرم بر گرفته از کلمه ترکی بایرام است. به این گونه که پس از حمله سپاهیان ترک به فرماندهی بیگلر خان ترک به ناحیه لارستان و مقاومت چهار ساله از سوی مردم این ناحیه بیگلر خان سرانجام مو فق به تسخیر این ناحیه گردید. فرمانده ترک ، مراسم جشن و پیروزی خود را در محل تنب( تل) شهرستان بر پا کرد واز ان پس کبه به بایرام و به مرور زمان به بیرم تغییر نام داده است.د رفرهنگ لغت نیز امده است بیرم بر گرفته از کلمه ترکی بایرام به معنی جشن و عید است.
۴-روایت دوم: مربوط به روند اسلام پزیری و گسترش اسلام د رنواحی جنو بی ایران است. بر این اساس سال ورود سپاهیان اسلام به فرماندهی سید عفیف الدین شاه زندو به این منطقه و تلاش د رجهت گسترش اسلام به سال ۲۵۲قمری است.که براساس ماده تاریخ بیرم خوانده می شود.آنچه از روایات و شواهد بر می اید ساکنان اولیه بیرم زرتشتی بوده اند. وجود قلاع هفت گانه در اطراف بیرم وآتشکده بزرگ آنان د رشهر تاریخی کبه در جنوب شرقی بیرم این امر به خوبی نشان می دهد بز رگترین حاکم زرتشتی این منطقه شاه سلنتور بوده که مرکز فرمانروایی او قلعه شهرستان بوده است که به وسیله قلاع هفت گانه سزاورز،کوه پیر (کپیر)،فاریاب ،گلرخ،لیدوودیده بان محافظت می شده است.در نيمه قرن چهارم نيرو هاي اسلام به فرماندهي سيد عفيف الدين شاه زندو و از راه بندر كنگ به اين ناحيه وارد شوند . تبليغ و مجاهدت هاي چهل ساله نيرو هاي اسلام سبب پذيرش اسلام از سوي مردم نواحي مختلف لارستان بيخه ، بيرم ، لامرد ، خنج ، لار ، و … گرديد. در قرن هفتم لارستان مورد حمله نيرو هاي مغول به رهبري جغتاي خان قرار گرفت به گونه اي كه حاكم لارستان قطب الدين مويد دوم در تهاجم نيرو هاي مغول كشته شد و مغلان براين ناحيه مسلط شدند در اين دوره بيرم با قرار گرفتن در مسير تجاري و كارداني لار ، بيرم ، كيش اهميت اقتصادي ويژه اي يافت .
۵-در دوران صفويه با رسمي شدن مذهب تشيع روحانيون شيعه جهت تبليغ و اجراي احكام اسلامي روانه لارستان شدند با روي كار آمدن شاه عباس پادشاه تاجر پيشه صفوي و تغيير راههاي تجاري سنتي از غرب به جنوب بيرم اهميت ويژه اي يافت چنانكه راه كارواني تجاري كه لار از طريق بيرم با نواحي ساحلي ارتباط مي يافت در سفر نامه ها و كتب تاريخي به خوبي ذكر شده است همزمان با دوره پر تلاطم حكومت نادر شاه منطقه لارستان شاهد شورش هاي گسترده خانه هاي محلي بود در نتيجه جنگ هاي داخلي كه بيش از بيست سال به طول انجاميد سر انجام يكي از سرداران محلي به نام نصير خان از ناحيه كال (كل ) قدرت را در اين ناحيه به دست گرفت فرزند او تا سال ۱۲۶۴ هجري قمري حاكم بلامنازع اين منطقه بودند.در اين اواخر دوران حكومت ناصر الدين شاه قاجار قتل و ناامني آشوب غارت كاروانمهاي تجاري در منطقه شوراي تجار لاري سيد عبد الحسين دزفولي لاري را به لارستان دعوت كردند تا حمايت از مردم در برابر ظلم حكام و تعديات مالياتي برقراري شرع اسلامي در اين منطقه بر عهده گرديد . اين روحاني مبارز با تشكيل حوزه علميه و تربيت شاگرداني به سرعت به گروهي از هواداران و حامياني در سراسر لارستان دست يافت كه در سالهاي انقلاب مشروطه تحت عنوان بازو هاي نظامي – سياسي مذهبي ، او را در رسيدن به اهدافش ياري رساندند .۶-بيرم از اولين نواحي لارستان بود در جريان انقلاب مشروطيت از فرمانهاي سيد عبد الحسين لاري اطاعت نمود و بسياري از تفنگ چينان و فرماندهان نظامي اين شهر او را در سر كوبي خوانين و اشرار لارستان ياري رساندند . برخي از امكانات ومتبركه و تاريخي :زيارتگاه سيد عفيف الدين (ع): حضرت سيد عفيف الدين معروف به شاه زندو نسب او به امام هفتم( امام موسي كاظم (ع)) مي رسد به دنبال عدم پذيرش اسلام در بخش هاي مختلف (لارستان كنوني ) و روشن ماندن آتش كده هاي آنان حضرت سيد عفيف الدين در نيمه قرن سوم هجري از راه بندركنگ وارداين ناحيه گرديدودورهاي ازجنگ ودرگيري با زرتشتيان منطقه بيرم را رقم زد در نهايت در سال ۴۳۲ هجري قمري به روايتي در سال ۳۰۲ هجري قمري رحلت فرمود شرح مبارزات و تلاشهاي سپاهيان اسلام در گسترش پذيري در اين ناحيه در تذكره شاه زند يا غزوه نامه شاه زند و آمده است تذكره مذكور در نزد اين منطقه نگهداري مي شود .
۷-مير ابول به (پير بل ) :مير ابول به دختر زاده حضرت سيد عفيف الدين شاه زندو است . او در راس گروهي از سپاهيان اسلام به جنگ با زرتشتيان قلاع شمالي ناحيه بيرم رفته كه در انجا به شهادت رسيده است . ميرزا مصطفي مستوفي بيرمي (صدر الملك ) پس از اينكه به مستوفي ديوان اعلا و توليد آستان قدس رضوي نايل آمد گنبد و بارگاهي باشكوهي بر تربت حضرت مير ابول به به ساخت . آرامگاه او در ۲۲ كيلومتري شمال شرقي بيرم واقع شده و داراي چشمه ، نخلستان ، استراحت گاه ، آشپز خانه و … است .آرامگاه شاه ابوالفتح :حضرت شاه ابوالفتح پسرحضرت سيد عفيف الدين شاه زندو است . او فرمانده سپاهيان اسلام است كه در درگيري هاي نخستين سپاه اسلام با زرتشتيان منطقه در ۵ كيلومتري جنوب بيرم به شهادت رسيده است . آرامگاه او در مسير بيرم – بالاده واقع شده و داراي نخلستان ، چاه آب است و از مكانهاي زيارتي و تفريحي به شمار مي رود . ديگر اصحاب سيد عفيف الدين (ع) عبارتند از : سعد ابن سعيد – شاه ابوالحسن – شاه نور الدين و شاه جلال الدين كه بقاع متبركه آنها زيارتگاه مردم در طول سال مي باشد . آسياب فارياب : در محل فارياب بيرم در فاصله شش كيلو متري در شمال اين شهر آسياب آبي از دوران قبل از اسلام و احتمالاً از دوره ساسانيان باقي مانده است .۸-آب اين آسياب به وسيله دو رشته قنات تامين مي شده است كه در حال حاضر نيز جريان دارد و در بخش كشاورزي از آن استفاده مي شود . قلعه كپير(كوه پير) : اين قلعه بر بالاي تپه اي بلند در شمال شرقي بيرم واقع شده است و داراي يك ساختمان ديده باني ، حمام و چشمه اي است كه در حال حاضر در جريان است و مربوط به دوران پيش از اسلام است .-۹-قلعه خواجه علي : اين قلعه به وسيله سيد حاجي بابا بيرمي براي جلوگيري از حملات اشرار به منطقه و در دوره مشروطيت بنا شده است و داراي نخلستان وسيع ، آب انبار و حوض بزرگ آب است .ملا محمد باقر «صحبت» :آخوند محمد باقر متخلص به صحبت در سال ۱۱۶۲ هجري قمري در بيرم متولد شد .اوتحصيلات مقدماتي را در روستاي رونيز فسا فرا گرفت و سپس به شيراز رفت و در آنجا به فراگيري علوم مختلف پرداخت .صحبت در جواني در شيراز علاوه بر تسلت كامل بر ادبيات فارسي ، عربي ، شعر و شاعري در علوم فقهي و ديني نيز به درجه اجتهاد رسيد . او در دوره حكومت علي خان و نصير خان لاري مي زيسته و بارها آنها را به رعايت عدالت و اجراي حق دعوت نموده است . صحبت از شعرا و سخن وران سده دوازدهم وسيزدهم هجري و معاصر با وصال وقاآني از شعراي بزرگ دوره قاجار است . افزون بر ديوان اشعار تاليفات ديگري نيز داشته است و مانند آثار گرانبهاي دانشمندان و نويسندگان اين سرزمين ازبين رفته است . خود از دشتيم ليك اگر واثقي نه از فاسخندي نه از عاشقيقبيله به بيرم گروها گروه وطن كرده درويه وصحرا و كوه به دشت و كه آنان كه جا ساخته همه خيمه در خيمه افراخته به صحبت چو بسيار رغبت كنم تخلص هر آيينه صحبت كنمزين العباد درويش: زين العباد درويش مشهور به عابد شاه بيرمي صاحب ديواني است كه در كتابخانه مشهد مقدس نگهداري مي شود .
۱۰-او درسال ۸۲۲ هجري قمري و فات كرد .مقبره او در روستاي برخت از توابع جزيره قشم قرار دارد . مرحوم آيت الله شيخ محمد حقاني : آيت الله حقاني نيز به يك قرن پيش در بيرم متولد شد او تا سن ۹ سالگي تحت تعليم و تربيت پدر (ملا شكرالله) رسم الخط و قران را آموخت فراگيري دروس عربي و حوزوي مقدمات علوم ديني فقه ، اصول و حكمت را درلار و جهرم آغاز كرد پس از آن براي تكميل اندوخته خود به نجف و حضور در محضر بزرگان علم ميرزا احمد آشتياني ، غروي نائيني و استهباني … (رحمت الله عليم ) شتافت شيخ محمد به سرعت مدارج علمي را طي كرد تبحر و تسلط وي در علوم مختلف آنروز سبب نايل امدهن به درجه اجتهاد گرديد . او سپس از تلاش و جهد فراوان در راه كسب علم درنهايت به بيرم بازگشت. اين عالم بزرگ و مبارز با تشكيل كلاس درس شاگردان بسياري را تربيت نمود و با بر جاي گذاشتن بيش از ۵۰ اثر علمي خدمات ارزنده اي به علم و طالبان علم نمود . در نهايت در روز ششم شعبان سال ۱۳۸۸ قمري برابر با هفتم آبان ماه ۱۳۴۸ شمسي به ملكوت اعلا پيوست .سيد مصطفي موسوي بيرمي(صدر الملك)سيد مصطفي موسوي در جواني براي كسب علم و دانش از بيرم به شيراز رفت . پس از چند سال تلاش در راه فراگيري علم و خوشه چيني از خرمن معرفت به تهران رفت . او در آنجا مدارج پيشرفت و ترقي را به سرعت پشت سر نهاد . در زمان ناصر الدين شاه قاجار مدتها توليت آستان رضوي بر عهده گرفت و به منصب بالاي مستوفي ديوان اعلا دست يافت.
تاریخ تاسیس شهر :۱۳۷۴