اسد آباد

شهرستان اسد آبادبين مدار ۳۴درجه و۳۵دقيقه تا ۳۴درجه و۵۸دقيقه عرض شمالي و۴۷درجه و۵۰دقيقه تا ۴۸درجه و۱۸دقيقه طول شرقي قراردارد این شهرستان با ارتفاع ۱۵۵۲ متر از سطح دریا ، آخرین شهرستان غربی همدان است. از شمال به شهرستان قروه سنندج ، از شمال شرقی و مشرق به شهرستان بهار ، از جنوب شرقی به شهرستان تویسرکان ، از جنوب به شهرستان کنگاور کرمانشاه و از غرب به شهرستان سنقر کرمانشاه .آب و هوای آن در تابستان نسبتاً گرم و در زمستان معتدل است. باد بسیار سردی موسوم به باد «کَوَر» دارد که از شمال غربی می‌وزد. اسدآباد از ایام قدیم آباد بوده و همان «آدراپانا» است. در فتح اسلام که زمان عمر به سر کردگی سعدوقاص انجام گرفت این منطقه به دست مسلمین فتح و از آن روز به بعد سعدآباد معروف و هم اکنون به اسدآباد شهرت دارد. وسعت این شهرستان ۱۱۹۵ کیلومتر می‌باشد و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ دارای جمعیتی بالغ بر ۰۰۶/۱۰۷ نفر. ۵۵۰۲۴ در شهر و ۵۱۹۸۲ در روستا.
تقسيمات كشوري:اين شهرستان داراي دو نقطه شهري به نامهای اسدآباد و آجین است .شهرستان اسد آباد داراي ۹۹ روستای دارای سکنه و دو بخش مركزي و پیرسلمان و شش دهستان به نامهاي سيد جمال الدين،كليايي،پير سلمان،جلگه ،چهاردولي ودربند رود مي‌باشد.زبان مردم شهرستان اسدآباد فارسی ، کردی و ترکی است. دین و مذهب مردم این شهرستان اسلام و شیعه جعفری میباشد.
اوضاع اقليمي:شهرستان اسد آباد داراي آب وهواي نيمه خشك سرد بوده و رژيم بارندگي آن از تيپ اقليم مديترانه اي است.متوسط بارندگي ساليانه شهرستان حدود ۴۴۰ميليمتر وميانگين درجه حرارات سالانه آن حدود ۵/۱۲درجه سانتيگراد است .
وضعيت توپوگرافي ورودخانه ها:از ارتفاعات مهم اين شهرستان مي توان كوه قراولخانه با ارتفاع ۲۶۴۸ متر از سطح دريا را نام برد .پرآب ترين رودخانه اسد آباد رودخانه شهاب آقاجان‌بلاغي مي باشد ،كه از ارتفاعات اطراف دشت چهاردولي سرچشمه گرفته و با تخليه حدود ۲۱ميليون متر مكعب در سال وارد دشت اسدآباد مي شود.رودخانه يادشده با نام قره‌چاي از دشت اسدآباد با تخليه ساليانه‌اي حدود ۲۲ ميليون متر مكعب از منطقه اسد‌آباد خارج مي شود و به رودخانه حرم‌رود آران و بعد گاماسیاب مي‌پيوندد.««« گاماسياب از شاخه هاي اصلي رود كرخه به شمار مي آيد . رودخانه گاماسياب در طول شهرستان خرم آباد بنام سيمره ناميده مي شود وكليه رودخانه هاي شرقي كبير كوه وتمام رودخانه هاي لرستان به آن مي پيوندد وپس از گذشتن از لرستان در غرب خوزستان جاري وبنام كرخه ناميده مي‌شود وبالاخره به باتلاق هورالعظيم منتهي مي گردد.»»» ارتفاع اسدآباداز سطح دريا ۱۶۰۷ متر است.
پيشينه تاريخي:
به لحاظ وجه تسميه تاريخي مورخان مختلف از اسدآباد يادكرده اند .ابن حوقل از آن به نام شهري پرجمعيت يادكرده است. مقدسي از ايواني كه در يك فرسخي آن قرار داشته نام برده است ،كه همين ايوان را ياقوت حموي آشپزخانه خسروپرویز ناميده است .بنابه گفته جغرافيا نويسان اسلامي اسدآباد داراي مسجد جامع ، بازارهاي آباد و اطرافش حاصلخيز بوده و در آنجا زنبور عسل تربيت مي شده است .از تاريخ پيش از اسلام اسدآباد اطلاعات كافي در دست نيست .مي گويند ، بعد از غلبه مسلمانان بر يزدگرد سوم اهالي اسدآباد تسليم نشدند وبعد از پايداري زياد متواري گرديدند. در نتيجه ، شهر سقوط كرد وبه تاراج رفت ، ديري نگذشت كه همه به فرمان سعد وقاص سردار معروف اسلام ، در محل امروزي اندكي متمايل به سمت قسمت جنوبي اسد آباد ، شهر جديدي به نام سعدآباد بنا شد كه همين اسدآباد كنوني است .كه درحال حاضر نيز عده اي از اهالي هنوز آن را اسعدآباد تلفظ مي كنند.
مفاخر:اسداباد زادگاه بزرگان بسیاری بوده است که از جمله معروف ترین آنها سید جمال الدین روشنفکرمسلمان که تلاش بسیاری در اتحاد ملل مسلمان و همچنین آگاهی بخشی به مردم داشت ، می باشد.شاعرانی همانند عبدالجبار معتزلی که در قرن چهارم هجری می زیسته ، محزون اسدآبادی و روح القدوس نیز ازجمله شعرای به نام این شهر می باشند.میرزاآقاعسگری ” مانی ” شاعر و نویسنده اسدآبادی مقیم آلمان نیز از جمله چهره های به نام اسدآباد در ادبیات است.استاد سجادی هنرمند خطاط مشهور اسدآبادی را می توان یکی از چهره های ماندگار شهرمان به حساب آورد .شهدای جنگ ایران و عراق که با نثار جان خود بر گردن ما حق بزرگی دارند نیز از جمله افتخار آفرینان به شمار می آیند. در چند سال گذشته اسدآباد نیز پا به پای سایر مناطق به نسبت امکانات موجود دانشجویان زیادی تحویل اجتماع داده که هم اکنون بسیاری از آنان از اساتید دانشگاههای معتبر کشور می باشند.